Οι προσδοκίες μας οδηγούν συχνά σε απογοήτευση. Τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα θέλουμε, ξενερώνουμε, φρικάρουμε, απογοητευόμαστε, τα βάζουμε με τον κόσμο. Μπορεί ακόμα και να το βάζουμε κάτω. Και πώς να αντιμετωπίσεις την απογοήτευση, όταν οι προσδοκίες σου ορίζουν το πώς αισθάνεσαι;
Είναι κάποιες φορές που νιώθεις ότι η ζωή τα έχει βάλει μαζί σου. Που έρχεται η μία δυσκολία μετά την άλλη και μένεις εσύ να απορείς τι στο διάολο έχεις κάνει για να σου αξίζει κάτι τέτοιο.
Κάνεις ότι καλύτερο μπορείς, και παρόλα αυτά η ζωή σού σερβίρει αναποδιές.
Πρόσφατα έχασα τον σκύλο μου, τη Λίλα. Ζήσαμε μαζί 14 ολόκληρα χρόνια. Ήταν η οικογένειά μου και η καλύτερή μου φίλη. Το τελευταίο διάστημα η υγεία της άρχισε απότομα να φθίνει. Χρειάστηκε να πάρω την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής μου: να της κάνουμε ευθανασία.
Μέσα στην εβδομάδα που πέρασε μου χάκαραν το Facebook. Το προφίλ μου, μαζί με τον επαγγελματικό μου λογαριασμό, έκλεισε οριστικά. Έχασα χρήματα και δεδομένα που έφταναν πίσω στο 2009.
Έπρεπε να συμβεί τώρα αυτό; Δεν έφτανε το πένθος και η θλίψη που αισθάνομαι;
Η ζωή δεν είναι δίκαιη. Περιμένεις λουλούδια και σου σερβίρει σκατά.
Απογοητεύεσαι. Θυμώνεις. Τα βάζεις με όλους και με όλα.
Είναι όμως η ζωή το πρόβλημα ή οι προσδοκίες που έχουμε από αυτήν;
Το πρόβλημα με τις προσδοκίες
Η αλήθεια είναι ότι η ζωή απλά συμβαίνει. Φέρνει δυσκολίες και εμπόδια σε όλους, όπως φέρνει σε όλους χαρές και ευκαιρίες. Βιώνεις απογοήτευση από ανθρώπους και καταστάσεις. Απογοήτευση από φίλους, συναδέλφους, δουλειές…
Η ζωή δεν κρίνει σύμφωνα με τα δικά μας κριτήρια, όμως. Κάθε τί που συμβαίνει για εκείνη δεν είναι ούτε αρνητικό ούτε θετικό – είναι αυτό που είναι. Το πρόσημο το βάζουμε εμείς.
Έχουμε την προσδοκία ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν πάντα καλά. Όταν δεν πηγαίνουν πέφτουμε από τα σύννεφα. Αναζητάμε κάτι ή κάποιον να κατηγορήσουμε για τη δυστυχία μας.
Όταν πηγαίνουν καλά, όμως, δεν αμφισβητούμε τις προσδοκίες μας ούτε την κατάσταση. Αντιθέτως, την αιτιολογούμε με σκέψεις όπως «μου αξίζει αυτό επειδή είμαι καλός άνθρωπος ή επειδή δούλεψα σκληρά».
Η αλήθεια όμως είναι ότι υπάρχει μια τυχαιότητα σε όσα συμβαίνουν. Αυτήν την τυχαιότητα δεν θέλουμε να την αποδεχτούμε.
Και τώρα οι φίλοι μου που πιστεύουν στον νόμο της έλξης και στο Κάρμα θα διαφωνήσουν. Είναι ΟΚ να διαφωνούμε σε αυτό – τα γεγονότα δεν αλλάζουν όμως.
Η ζωή σερβίρει τόσο ευκαιρίες όσο και δυσκολίες. Σε όλους. Όσο κι αν προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε τα πράγματα, όσο κι αν θέλουμε να βρίσκουμε νόημα πίσω από όσα συμβαίνουν και πάντα να τα αιτιολογούμε, όσο magical thinking* κι αν επιστρατεύουμε, η αλήθεια είναι μία:
Η ζωή απλά συμβαίνει.
Καλά πράγματα συμβαίνουν σε κακούς ανθρώπους και άσχημα πράγματα συμβαίνουν σε καλούς ανθρώπους. Όποιο κι αν είναι το σύστημα πεποιθήσεών σου, αυτό δεν μπορείς να το αντικρούσεις.
Η αναπλαισίωση
Δεν είναι αυτά που συμβαίνουν το θέμα, αλλά το ποιοι επιλέγουμε να είμαστε μέσα σε αυτά. Και σε κάθε κατάσταση έχουμε πολλές επιλογές.
Σε μια δυσκολία μπορούμε να επιλέξουμε να είμαστε το άτομο που θα πάει κόντρα και θα εκνευριστεί. Μπορούμε να επιλέξουμε να κατηγορήσουμε κάτι ή κάποιον έξω από εμάς και να γκρινιάζουμε όλη μέρα. Ή να παραιτηθούμε. Ή να αποδεχτούμε την κατάσταση και να κάνουμε το καλύτερο δυνατό μέσα σε αυτήν.
Δεν θα σου πω ψέματα… Η αρχική μου αντίδραση όταν συνειδητοποίησα ότι με χάκαραν και με έκλεψαν ήταν άσχημη. Με έπιασε πανικός, άρχισα να κλαίω, πήρα μια φίλη που μπορούσε να βοηθήσει, ήθελα να ακυρώσω ό,τι είχα κανονίσει και να κάτσω σπίτι να «λύσω το πρόβλημα», θύμωσα, έβριζα τον μ***** που με χάκαρε…
Έκανα όλα όσα από προεπιλογή θα έκανε και ο νεότερος εαυτός μου. Εκείνος που στα δύσκολα το μόνο που ήξερε ήταν να αποσυνδέεται από τη ζωή ή να ωρύεται και να πετάει πράγματα.
Μετά πήρα μια ανάσα και υπενθύμισα στον εαυτό μου το μάντρα των τελευταίων ετών:
Ζώνη Ελέγχου, Ζώνη Ελέγχου, Ζώνη Ελέγχου.
Μίλησα με την τράπεζα για να δούμε το ενδεχόμενο να μου επιστραφούν τα χρήματα.
Δεν ακύρωσα τίποτα. Πήγα στο ραντεβού για μασάζ που είχα κανονίσει.
Έβαλα να δω Φιλαράκια, όπως κάνω τις τελευταίες μέρες για να γελάσω λίγο μέσα στη θλίψη που αισθάνομαι διαρκώς.
Κοιμήθηκα.
Το πρωί έκανα τον καφέ μου και άνοιξα το journal μου. Ξεκίνησα να γράφω, να αξιολογώ την κατάσταση, να αλλάζω οπτική. Αποφάσισα το επόμενό μου βήμα.
Αποφάσισα ποια θέλω να είμαι μέσα στην κατάσταση.
Αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να ελέγξουμε: το άτομο που επιλέγουμε να είμαστε μέσα στην όποια κατάσταση – είτε καλή είτε κακή.
Τα πέντε πράγματα που με βοήθησαν να διαχειριστώ τις προσδοκίες μου:
- Η παραδοχή ότι όσο δύσκολο κι αν είναι κάτι, πάντα υπάρχει τρόπος να το διαχειριστείς και πάντα έχει κάτι να σου μάθει.
- Η γνώση του ότι το πώς βιώνω τη ζωή είναι θέμα οπτικής και mindset.
- Το Κόστος Ευκαιρίας που υπολόγισα, ανάμεσα (α) στο να αποδεχτώ την κατάσταση και τις επιλογές μου και (β) το να πάω κόντρα σε αυτήν προσπαθώντας να λύσω το πρόβλημα και να επαναφέρω τα πράγματα εκεί που ήταν πριν.
- Η παραδοχή του ότι η αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Το αν θα επιλέξω να εξελιχθώ μέσα από αυτήν είναι επιλογή.
- Η ερώτηση «Τι μπορώ να κάνω και πώς μπορώ να αξιοποιήσω την κατάσταση για να βγω τελικά κερδισμένη;»
Ποια επιλέγω να είμαι, λοιπόν;
Επιλέγω να είμαι εκείνη που αποδέχεται την κατάσταση και κάνει το καλύτερο που μπορεί μέσα σε αυτήν:
Έχω ήδη κάνει κινήσεις για να πάρω πίσω τα χρήματά μου και να ανακτήσω τον έλεγχο της επαγγελματικής μου σελίδας στο Facebook. Από εκεί και πέρα αποδέχομαι οποιοδήποτε σενάριο. Αν τελικά χάσω το προσωπικό προφίλ, τον επαγγελματικό λογαριασμό, τα χρήματα, και όλα τα δεδομένα των τελευταίων ετών, είναι ΟΚ. Κατά μία έννοια, το βλέπω σαν μια νέα αρχή.
Αν είχα την προσδοκία ότι θα τα ανακτήσω οπωσδήποτε και είχα κολλήσει σε αυτό, δεν θα μπορούσα να δω τις υπόλοιπες επιλογές:
Το να ξεκινήσω κάτι από την αρχή. Το ότι το brand μου δεν δέχτηκε κανένα ισχυρό πλήγμα, αφού έχω και άλλα πολύ σημαντικά κανάλια επικοινωνίας, όπως το newsletter μου ή το Growth Academy.
Το ότι μερικές φορές το να ξεκινήσεις κάτι από την αρχή σου δίνει την ευκαιρία να αφήσεις πίσω μπαγκάζια (και προσδοκίες;) που μέχρι τότε δεν συνειδητoποιούσες ότι σε βάραιναν.
Συμπέρασμα
Όσο κι αν το σκεφτώ και όσο κι αν προσπάθησα στο παρελθόν να βρω τρόπο ή κάποιο σύστημα πεποιθήσεων που να με βοηθάει να νιώθω ότι έχω τον έλεγχο, η ζωή απλά συμβαίνει και θα συνεχίσει να συμβαίνει. Θα συνεχίσει να σερβίρει τόσο ευκαιρίες όσο και δυσκολίες.
Στις περισσότερες αν όχι όλες τις περιπτώσεις δεν θα υπάρχει κάτι που να μπορεί πραγματικά να δικαιολογήσει αυτό που θα έχει συμβεί, όσο κι αν εμείς το εκλογικεύουμε.
Η απογοήτευση όμως είναι απόρροια του να έχουμε προσδοκίες. Συγκεκριμένες προσδοκίες για συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Τα τελευταία χρόνια βρίσκω ότι η καλύτερη προσδοκία που μπορώ να έχω είναι μόνο μία:
Όποια δυσκολία ή ευκαιρία κι αν έρθει – γιατί θα έρθει – τελικά θα μπορέσω να τη διαχειριστώ.
Επειδή εμπιστεύομαι την ικανότητά μου να μαθαίνω, να βελτιώνομαι και να εξελίσσομαι.
Ναι, προσδοκώ, ή καλύτερα, ελπίζω ότι αφού κάνω το καλύτερο που μπορώ τα πράγματα θα πάνε καλά. Δεν το δένω και κόμπο, όμως. Ξέρω ότι θα προκύψουν δυσκολίες. Και όταν θα έρθουν θα είμαι – αν όχι έτοιμη – ικανή να τις διαχειριστώ.
Δεν μπορεί κανείς να ελπίζει σε κάτι καλύτερο, άλλωστε.
Και αυτό, φίλοι μου, είναι αξία ανεκτίμητη.
Υ.Γ.: Εκείνο που κάνει για μένα τη διαδικασία αναπλαισίωσης πιο γρήγορη – και δεν χάνω χρόνο στο να μένω απογοητευμένη και άπραγη – είναι το journaling. Μπορείς να βάλεις κι εσύ τη μεθοδολογία που εφαρμόζω στη ζωή σου.
*Magical thinking: Δημιουργία αιτιακών συνδέσεων ή συσχετισμών μεταξύ δύο γεγονότων που δεν βασίζονται σε λογική ή στοιχεία, αλλά σε δεισιδαιμονία ή σε υπερφυσικά πιστεύω.
Μερικά παραδείγματα είναι η ιδέα ότι οι προσωπικές σκέψεις μπορούν να επηρεάσουν τον εξωτερικό κόσμο χωρίς να ενεργούμε σύμφωνα με αυτές, ή ότι τα αντικείμενα πρέπει να συνδέονται αιτιακά εάν μοιάζουν μεταξύ τους ή έχουν έρθει σε επαφή μεταξύ τους στο παρελθόν.
