Θυμάμαι πόσο πολύ με τρόμαζε παλαιότερα το να εμφανιστώ μπροστά σε μεγάλο κοινό και να μιλήσω. Φοβόμουν την απόρριψη, το ότι θα αποτύγχανα μπροστά στους άλλους, το να κάνω λάθος. Πριν ξεκινήσω το podcasting, μάλιστα, δεν είχα καν εικόνα του πώς οι άλλοι με αντιλαμβάνονταν όταν μιλούσα.
Μετά τις πρώτες ηχογραφήσεις άρχισα να κάνω editing στα ηχητικά αρχεία και να παρατηρώ εκείνα τα «ααα» και τα «εεε», τις παύσεις δίχως αύριο και τα σαρδάμ… Στην αρχή ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί. Πώς θα δημοσίευα αυτό το υλικό; Ποιος θα καθόταν να με ακούσει;
Για το να εμφανιστώ δημόσια και να μιλήσω, δεν το συζητώ καν… Τα γόνατά μου κόβονταν και μόνο που το σκεφτόμουν.
Ο φόβος μπροστά στο public speaking δεν είναι τυχαία ένας από τους μεγαλύτερους φόβους για τους περισσότερους ανθρώπους. Ίσως να το φοβάσαι κι εσύ όσο το φοβόμουν κι εγώ.
Μερικές εκατοντάδες επεισόδια podcasts και αμέτρητες δημόσιες εμφανίσεις δια ζώσης και στα social media – ή και στην τηλεόραση – μετά, αυτός ο φόβος έχει μετασχηματιστεί σε ενθουσιασμό και χαρά. Δεν θα ξεχάσω, όμως, ποτέ τον τρόμο που αισθανόμουν μπροστά στη σκέψη του «Τι θα σκεφτούν οι άλλοι για μένα; Θα τα κάνω θάλασσα… Δεν μου αξίζει να είμαι εδώ.»
Ίσως τώρα αναρωτιέσαι, αν θα χρειαστεί να αφιερώσεις κι εσύ τόσο χρόνο και προσπάθεια. Η απάντηση είναι όχι. Για μένα εκείνο που λειτούργησε και έχτισα αυτήν τη σιγουριά πολύ νωρίτερα από τα εκατοντάδες podcasts που ανέφερα παραπάνω, είναι ότι ακολούθησα συγκεκριμένες στρατηγικές για να χτίσω την εμπιστοσύνη στον εαυτό μου και την αυτοπεποίθησή μου. Τις ίδιες που μοιράζομαι με τους μαθητές μου στο TRUST. The workshop.
Απόρριψη ή αποτυχία – Τι είναι πιο τρομακτικό;
Ο φόβος, αυτό το έντονο συναίσθημα που μας παρακινεί να αμφιβάλλουμε για τα προσόντα και την αξία μας, είναι ένας «φίλος» που μας συνοδεύει δια βίου. Αν και η απόρριψη και η αποτυχία αποτελούν δύο κύριες πτυχές αυτού του φόβου, η πρώτη συχνά ξεπερνά τη δεύτερη στην κλίμακα του άγχους.
Έκανα πρόσφατα μια δημοσκόπηση πάνω στο θέμα και ο φόβος μπροστά στην απόρριψη κέρδισε τον φόβο μπροστά στην αποτυχία κατά κράτος. Εσύ ποιο από τα δύο φοβάσαι περισσότερο;
Είναι ενδιαφέρον το πώς ο φόβος της απόρριψης μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά μας και τις αποφάσεις που παίρνουμε. Ίσως είναι ο φόβος του αγνώστου, του τι θα πουν ή θα σκεφτούν οι άλλοι για εμάς αν αποτύχουμε ή αν δεν γίνουμε αποδεκτοί. Και όταν συγκρίνεται με τον φόβο της αποτυχίας, φαίνεται ότι η προοπτική της απόρριψης έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση πάνω μας.
Για σκέψου το… Ενώ η απόρριψη φαίνεται να επικεντρώνεται στην αναγνώριση και την αποδοχή από τους άλλους, η αντιμετώπιση της αποτυχίας απαιτεί να εστιάζουμε προς τα μέσα. Πώς βιώνουμε την αποτυχία; Πώς αντιδρούμε σε αυτήν; Ποια μαθήματα αντλούμε;
Αν και ο φόβος της αποτυχίας είναι παρών, η διαχείρισή του συνήθως οδηγεί στην προσωπική εξέλιξη και στην καλλιέργεια της συναισθηματικής μας ευελιξίας. Και ειδικά αν σκεφτόμαστε με όρους growth mindset, αυτό είναι εδραιωμένο στη στάση ζωής μας απέναντι στο οποιοδήποτε λάθος.
Ωστόσο, η απόρριψη είναι που συχνά προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία. Το πώς βιώνουμε την κριτική, την αδιαφορία, τον αποκλεισμό, επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία μας και την αυτοεκτίμησή μας. Και ενώ μπορεί να φαίνεται αδιανόητο το να αδιαφορούμε για τη γνώμη των άλλων, η αντιμετώπιση αυτού του φόβου μπορεί να μας οδηγήσει σε έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο σκέψης.
Μερικές ερωτήσεις για να διαχειριστείς την απόρριψη
Ένας τρόπος να διαχειριστούμε την απόρριψη είναι να την αντιμετωπίζουμε ως μια ευκαιρία για μάθηση. Μερικές ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν είναι οι εξής:
- Τι οδήγησε εδώ;
- Τι μου μαθαίνει αυτό;
- Τι μπορώ να κάνω καλύτερα/διαφορετικά την επόμενη φορά;
- Είναι αυτό πράγματι κάτι που θέλω να κάνω;
Καθώς φεύγεις από το καταστροφικό ερώτημα ‘γιατί;’ που οδηγεί μόνο στο να αναμασάς το παρελθόν δίχως να βρίσκεις λύσεις, οι παραπάνω ερωτήσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως οδηγός για την προσωπική σου ανάπτυξη. Αντί να επικεντρώνεσαι στον φόβο μπροστά στην κριτική και να παγώνεις, οι ερωτήσεις αυτές ανοίγουν τον δρόμο για την ενίσχυση των ικανοτήτων σου και τη βελτίωση των προσπαθειών σου. Μέσα από το να τις απαντήσεις μπορείς να βρεις απτές, χειροπιαστές δράσεις και να περάσεις σε αυτές δίχως να χάσεις χρόνο.
Είναι, ωστόσο, σημαντικό να αντιληφθούμε πως ο φόβος αυτός δεν εξαφανίζεται ποτέ πλήρως. Αντίθετα, μαθαίνουμε πώς να τον διαχειριζόμαστε και να μην του επιτρέπουμε να καθορίζει τις επιλογές και τις ενέργειές μας. Από το να αντιμετωπίζουμε την απόρριψη ως ένα αδιανόητο εμπόδιο, αρχίζουμε να τη βλέπουμε ως ένα βήμα για την προσωπική μας ανάπτυξη και εξέλιξη.
Με αυτόν τον τρόπο, οι αποτυχίες και οι απορρίψεις μπορούν να γίνουν καύσιμο για την προσωπική μας ανάπτυξη, ενώ ο φόβος μετατρέπεται σε ένα συνηθισμένο, αλλά όχι ανυπέρβλητο, συναίσθημα.
Για μένα ήταν πολύ σημαντικό το να κάνω αυτήν την αναπλαισίωση, τόσο για τον φόβο μπροστά στην αποτυχία, όσο και για τον φόβο μπροστά στην απόρριψη. Αν δεν το είχα κάνει, είναι σίγουρο πως δεν θα ήμουν εδώ τώρα για να γράφω αυτές τις λέξεις.
Καθώς προχωράς σε αυτό το ταξίδι της διαχείρισης του φόβου μπροστά στην απόρριψη, έχε στο νου ότι η ανάπτυξη δεν προκύπτει μόνο από τις επιτυχίες, αλλά και από τις αποτυχίες σου και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις. Κυρίως από αυτές και τον τρόπο που επιλέγεις κάθε φορά να τις διαχειριστείς.
Και καθώς προσπαθείς να αναπλαισιώσεις τον τρόπο με τον οποίο βλέπεις την απόρριψη, θα σε βοηθήσει το να αρχίσεις να αντιμετωπίζεις την όλη διαδικασία ως μια ευκαιρία για μάθηση και ανάπτυξη.
Μια πρόκληση
Αντιμετωπίζεις καθημερινά καταστάσεις που σε φέρνουν αντιμέτωπη/ο με τον φόβο της απόρριψης. Σου προτείνω, λοιπόν, να βάλεις από εδώ και πέρα στην καθημερινότητά σου το “Challenge of the Day”. Προσπάθησε να αντιμετωπίζεις κάθε μέρα έναν μικρό φόβο με τον τρόπο που συζητήσαμε παραπάνω.
Κάνε τα εξής:
- Επίλεξε μια καθημερινή κατάσταση όπου είναι πιθανό να αντιμετωπίσεις τον φόβο της απόρριψης.
- Πριν αντιδράσεις με τον τρόπο που συνηθίζεις, κάνε μια παύση και διερωτήσου τι μπορείς να μάθεις από αυτήν την κατάσταση.
- Αποφάσισε να μην αφήσεις τον φόβο της απόρριψης να ορίσει τη συμπεριφορά σου.
- Κατάγραψε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου μετά την εμπειρία.
- Γιόρτασε τη μικρή σου νίκη με κάποιον τρόπο που να βγάζει νόημα για σένα. Μπορεί αυτό να είναι ένα ‘μπράβο’ μπροστά στον καθρέφτη ή κάποιο δώρο που θα κάνεις στον εαυτό σου.
- Επανέλαβε τη διαδικασία κάθε μέρα.
Αυτή η άσκηση δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη αλλά και μια ευκαιρία για να έρθεις αντιμέτωπη/ος με τον φόβο, με σκοπό να κατανοήσεις καλύτερα τον εαυτό σου. Πολλές φορές, το να βλέπουμε το φόβο ως μια ευκαιρία για ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε εκπληκτική πρόοδο και επιτυχία.
Είναι απαραίτητο να αρχίσουμε να βλέπουμε τόσο την αποτυχία όσο και την απόρριψη ως σύμμαχο προς την προσωπική μας εξέλιξη, αν θέλουμε να προχωρήσουμε στη ζωή. Το Challenge of the Day είναι μια ευκαιρία να ανακαλύψεις νέους τρόπους αντιμετώπισης του φόβου, να χτίσεις σταδιακά την ανάλογη ταυτότητα, και να δημιουργήσεις μια πολύ πιο θετική προοπτική για το μέλλον σου. Περισσότερα εξίσου αποτελεσματικά εργαλεία θα αποκτήσεις εδώ.
Αν θέλεις επιπλέον υποστήριξη σε αυτό, μπορείς πάντα να κάνεις ένα post στο Growth Academy και να μοιραστείς εκεί κάθε μικρή και μεγάλη σου νίκη. Το community μας είναι εκεί για να το γιορτάσει μαζί σου.
