Ας το παραδεχτούμε: η δουλειά από το σπίτι ακούγεται σαν όνειρο. Κανένας διευθυντής που σε παρακολουθεί, κανένα dress code, κανένα ξυπνητήρι στις 6 το πρωί. Ελευθερία να οργανώσεις τη μέρα σου όπως εσύ θέλεις.
Κι όμως.
Βρίσκεσαι στις 11 το πρωί με το ίδιο ακριβώς έργο ανοιχτό στην οθόνη σου – αυτό που άνοιξες στις 9 – έχοντας πετύχει το απόλυτο ρεκόρ scrolling στα social media. Ή ξαφνικά αποφάσισες πως τώρα είναι η ιδανική στιγμή να οργανώσεις το συρτάρι της κουζίνας. Ή ακόμα χειρότερα, κοιτάζεις την οθόνη σου και δεν ξέρεις καν από πού να ξεκινήσεις.
Καλώς ήρθες στην πραγματικότητα της δουλειάς από το σπίτι – εδώ η ελευθερία συναντά την αναβλητικότητα και η παραγωγικότητα κρέμεται από μια κλωστή.
Γιατί η δουλειά από το σπίτι κάνει την αναβλητικότητα πιο έντονη
Όταν δουλεύεις από το σπίτι, δεν υπάρχει το εξωτερικό πλαίσιο που σε κρατά στη θέση σου. Δεν υπάρχει το μάτι του συναδέλφου, η δομή του γραφείου, οι σαφείς ώρες εργασίας. Αντίθετα, υπάρχει το Netflix, το κρεβάτι, το ψυγείο και η αίσθηση ότι «έχεις όλη τη μέρα στη διάθεσή σου».
Η αναβλητικότητα δεν είναι τεμπελιά. Είναι ένας μηχανισμός άμυνας του εγκεφάλου μας απέναντι σε κάτι που μας φοβίζει, μας αγχώνει ή μας φαίνεται συντριπτικά μεγάλο. Και όταν δουλεύεις από το σπίτι, χωρίς τη δομή που προσφέρει ένας εξωτερικός χώρος, αυτός ο μηχανισμός ενεργοποιείται πολύ πιο εύκολα.
Θυμήσου το τελευταίο project που ανέβαλες. Δεν ήταν επειδή δεν ήξερες τι να κάνεις ή επειδή δεν είχες τις ικανότητες. Ήταν επειδή κάπου μέσα σου, το μυαλό σου είπε: «Αυτό είναι πολύ. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω. Ας το κάνω αργότερα».
Το «αργότερα» όμως σπάνια έρχεται από μόνο του.
Η παραγωγικότητα δεν είναι θέμα βούλησης – είναι θέμα συστήματος
Εδώ έχω μια αλήθεια που ίσως δεν θέλεις να ακούσεις: δεν μπορείς να βασιστείς στη διάθεσή σου για να είσαι παραγωγικός/ή. Η διάθεση είναι ευμετάβλητη, εξαρτάται από το πόσο καλά κοιμήθηκες, τι έφαγες, τι συνέβη το πρωί. Η παραγωγικότητα, όμως, χτίζεται πάνω σε σταθερά συστήματα.
Όταν δουλεύεις από το σπίτι, δεν μπορείς να βασίζεσαι μόνο στην αυτοπειθαρχία. Χρειάζεσαι περιβάλλον, ρουτίνες και πρακτικές που δουλεύουν μαζί σου, όχι εναντίον σου.
Και αυτές οι πρακτικές δεν είναι περίπλοκες. Δεν χρειάζεται να γίνεις productivity guru ή να κατεβάσεις το 47ο app για time management. Χρειάζεται μόνο να κατανοήσεις πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός σου και να δημιουργήσεις συνθήκες που τον βοηθούν να δουλέψει καλύτερα.
Τέσσερις πρακτικές στρατηγικές για να αυξήσεις την παραγωγικότητά σου στη δουλειά από το σπίτι
1. Ξεκίνα με το Time Blocking – όχι με το «θα το κάνω κάποια στιγμή»
Η πιο μεγάλη παγίδα της δουλειάς από το σπίτι είναι η ψευδαίσθηση ότι «έχεις όλη μέρα». Όταν όμως δεν υπάρχει συγκεκριμένη ώρα για συγκεκριμένη δουλειά, όλα μένουν για «μετά».
Το Time Blocking είναι απλό: αφιερώνεις συγκεκριμένα χρονικά μπλοκ σε συγκεκριμένες εργασίες. Όχι «θα δουλέψω το project σήμερα», αλλά «από τις 10:00 έως τις 12:00 δουλεύω αποκλειστικά το project X». Αυτό το πλαίσιο δίνει στον εγκέφαλό σου σαφήνεια και μειώνει το πνευματικό φορτίο της απόφασης τού «τι να κάνω τώρα;»
Βάλ’ το στο ημερολόγιό σου σαν ραντεβού. Με τον πιο σημαντικό πελάτη σου: τον εαυτό σου.
2. Χρησιμοποίησε την Τεχνική Pomodoro – και σταμάτα να πολεμάς τη διάσπαση της προσοχής
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι μπορούμε να διατηρήσουμε συγκέντρωση για ώρες. Ο εγκέφαλός μας δεν έχει σχεδιαστεί έτσι. Αντίθετα, λειτουργεί καλύτερα σε κύκλους.
Η τεχνική Pomodoro βασίζεται σε αυτήν ακριβώς την αρχή: 25 λεπτά εστιασμένης δουλειάς, 5 λεπτά διάλειμμα. Μετά από 4 κύκλους, παίρνεις ένα μεγαλύτερο διάλειμμα 15-30 λεπτών.
Γιατί λειτουργεί; Επειδή το μυαλό σου ξέρει ότι το διάλειμμα έρχεται. Δεν αντιστέκεσαι στη διάσπαση της προσοχής σου – τη διαχειρίζεσαι. Και το 25λεπτο είναι αρκετά μικρό για να μη φοβάσαι να ξεκινήσεις, αλλά αρκετά μεγάλο για να σημειώσεις πρόοδο.
3. Ξεκίνα με το πιο δύσκολο πρωί-πρωί (Eat That Frog)
Υπάρχει μια φράση του Brian Tracy: «Αν πρέπει να φας έναν βάτραχο, κάνε το πρώτο πράγμα το πρωί. Και αν πρέπει να φας δύο βατράχους, φάε πρώτα τον πιο άσχημο».
Μεταφράζω: ξεκίνα τη μέρα σου με την πιο δύσκολη, πιο σημαντική εργασία. Αυτή που θα ανέβαλες αλλιώς. Αυτή που σε τρομάζει λιγάκι.
Γιατί; Επειδή το πρωί η διανοητική σου ενέργεια είναι στο αποκορύφωμά της. Επειδή μόλις τελειώσεις αυτή τη δουλειά, όλα τα υπόλοιπα θα σου φαίνονται πιο εύκολα. Και επειδή η αίσθηση της επίτευξης νωρίς το πρωί θα σου δώσει momentum για όλη τη μέρα.
Αντίθετα, αν ξεκινήσεις με τα «εύκολα», το δύσκολο θα σε περιμένει σαν σκιά όλη μέρα, τρώγοντας τη νοητική σου ενέργεια.
4. Δημιούργησε ένα «τελετουργικό εργασίας» – το σήμα για τον εγκέφαλό σου
Όταν πήγαινες στο γραφείο, το ταξίδι, το ασανσέρ, η καρέκλα σου – όλα ήταν ένα τελετουργικό που έλεγε στον εγκέφαλό σου «τώρα δουλεύουμε». Στο σπίτι, αυτό το σήμα δεν υπάρχει. Γι’ αυτό πρέπει να το δημιουργήσεις εσύ.
Μπορεί να είναι ένας καφές που φτιάχνεις με συγκεκριμένο τρόπο, ένα τραγούδι που βάζεις, ένα άρωμα που διαχέεται στον χώρο, ακόμα και το να αλλάζεις από πιτζάμα σε ρούχα (κι ας μην πας πουθενά). Το θέμα είναι να δημιουργήσεις μια συνήθεια που λέει στο μυαλό σου: «Από εδώ και πέρα, είμαστε σε κατάσταση εργασίας».
Αυτό το τελετουργικό θα μειώσει το χρόνο που χρειάζεσαι για να «μπεις στη ροή» και θα σε βοηθήσει να διαχωρίσεις ψυχικά το «σπίτι» από την «εργασία» – ακόμα κι αν βρίσκεσαι στον ίδιο χώρο.
Η τέχνη της αυτο-συμπόνιας στη δουλειά από το σπίτι
Και κάτι ακόμα, εξίσου σημαντικό: παραγωγικότητα δεν σημαίνει να είσαι μηχανή. Δεν σημαίνει να δουλεύεις κάθε λεπτό της μέρας χωρίς διάλειμμα, χωρίς λάθη, χωρίς μέρες που δεν πάνε καλά.
Όταν δουλεύεις από το σπίτι, η τάση του να είσαι σκληρός/ή με τον εαυτό σου είναι ακόμα μεγαλύτερη. Επειδή νιώθεις ότι «θα έπρεπε» να τα καταφέρνεις μόνος/η σου, ότι «θα έπρεπε» να έχεις περισσότερη πειθαρχία, ότι «θα έπρεπε» να είσαι πιο οργανωμένος/η.
Και όμως, η αυτοκριτική δεν λειτουργεί. Το μόνο που κάνει είναι να ενισχύει την αναβλητικότητα. Επειδή όταν κρίνεις τον εαυτό σου, το μυαλό σου αρχίζει να συνδέει τη δουλειά με άγχος, και το άγχος με αποφυγή.
Αντίθετα, η συμπόνια προς τον εαυτό σου – το να αναγνωρίζεις ότι μερικές μέρες είναι δύσκολες, ότι τα λάθη είναι μέρος της διαδικασίας, ότι η πρόοδος δεν είναι γραμμική – αυτό σε απελευθερώνει και σε βοηθά να δοκιμάσεις ξανά.
Η δουλειά από το σπίτι δεν είναι εύκολη – αλλά μπορεί να είναι υπέροχη
Η δουλειά από το σπίτι δεν είναι αυτόματα πιο εύκολη. Ούτε πιο δύσκολη. Είναι απλά διαφορετική. Και απαιτεί ένα διαφορετικό σετ δεξιοτήτων – την ικανότητα να παρατηρείς τον εαυτό σου, να οργανώνεις τον χρόνο σου, να διαχειρίζεσαι την αναβλητικότητα χωρίς εξωτερική πίεση.
Αυτές οι δεξιότητες δεν είναι έμφυτες. Κανείς δεν γεννιέται γνωρίζοντας πώς να διαχειρίζεται την ελευθερία της δουλειάς από το σπίτι. Αλλά όλοι μπορούν να τις μάθουν.
Και όταν τις μάθεις; Όταν καταλάβεις πώς να οργανώνεις τον χρόνο σου με τρόπο που λειτουργεί για εσένα, πώς να ενισχύεις την παραγωγικότητά σου χωρίς να θυσιάζεις την ευεξία σου, πώς να νικάς την αναβλητικότητα με συστήματα και όχι με πειθαρχία;
Τότε η δουλειά από το σπίτι γίνεται ακριβώς αυτό που υποσχέθηκε να είναι: ελευθερία.
Επόμενα βήματα
Αν διαβάζοντας αυτό το άρθρο αναγνώρισες τον εαυτό σου – αν νιώθεις ότι η δουλειά από το σπίτι σε έχει κάνει να παλεύεις με την αναβλητικότητα, την έλλειψη δομής, ή τη δυσκολία να παραμείνεις παραγωγικός/ή – ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος/η.
Και ξέρεις επίσης ότι μπορείς να το αλλάξεις αυτό.
Αν χρειάζεσαι καθοδήγηση για να χτίσεις συστήματα που δουλεύουν για εσένα, να μάθεις πώς να οργανώνεις την εργασία σου με τρόπο που σέβεται το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός σου, και να δημιουργήσεις μια ζωή εργασίας που σε ενδυναμώνει αντί να σε εξαντλεί – ας το συζητήσουμε.
Κλείσε 20 λεπτά μαζί μου και ας δούμε ποια είναι η σωστή κατεύθυνση για εσένα. Επειδή η παραγωγικότητα δεν μοιάζει το ίδιο για όλους. Είναι κάτι που χτίζεις, προσαρμοσμένο στις ανάγκες σου, τις προκλήσεις σου, τη ζωή σου.
Να θυμάσαι: Υπάρχει καλύτερος τρόπος και είμαι εδώ για να σε βοηθήσω να τον βρεις.
Πηγές/Επιπλέον προτεινόμενο υλικό
- David Allen – Getting Things Done: The Art of Stress-Free Productivity
- Cal Newport – Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World
- Deep Work – Πώς να πετύχεις περισσότερα σε λιγότερο χρόνo
- Time Blocking – Το #1 hack παραγωγικότητας των πιο επιτυχημένων
- Batching – Το must-have εργαλείο για περισσότερη παραγωγικότητα
