Σε αυτό το επεισόδιο μιλάμε για το πώς να αλλάξεις συνήθειες και τη σημασία τού να αποδεχτείς το άβολο και να βρεις νόημα σε ό,τι κάνεις.
Πόσες φορές ξεκίνησες μια συνήθεια… και σταμάτησες; Μήπως όχι επειδή δεν ήξερες πώς να την κάνεις… αλλά επειδή δεν άντεχες το άβολο της αλλαγής;
Αυτό το άβολο χρειάζεται νέο νόημα. Χρειάζεται να το κάνεις κομμάτι της διαδικασίας και να το συνδέσεις με το κίνητρό σου – να το αγκαλιάσεις. Όσο το πολεμάς, δεν πρόκειται να αλλάξεις τίποτα.
Αυτό είναι και το θέμα αυτού του επεισοδίου. Θα μάθεις πώς λειτουργεί μια συνήθεια, αλλά και τι χρειάζεται να γίνει πριν ξεκινήσεις να τη χτίζεις ή να την αλλάζεις.
***
→ Μπες στο challenge “Χτίσε τη συνήθεια”
→ Τα μαθήματα για να χτίσεις/αλλάξεις μια συνήθεια
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ
→ #61: Το πρόβλημα με το κίνητρο
→ #81: FOMO & Προσδοκίες – Ένα τοξικό ζευγάρι
ΟΤΑΝ ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ/Η
→ Γίνε μέλος της κοινότητάς μας
ΣΥΝΔΕΣΟΥ
→ Συνδέσου μαζί μου στο Instagram
→ Συνδέσου μαζί μου στο LinkedIn
***
ΔΕΙΞΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΣΟΥ
Άφησε ένα rating στο Apple Podcasts
Transcript
Κάθε μου προπόνηση είναι δύσκολη. Παρόλα αυτά μου αρέσει να γυμνάζομαι.
Μου αρέσει το ότι νιώθω υγιής και δυνατή. Μου αρέσει η εξέλιξη που βλέπω. Μου αρέσει το ότι αισθάνομαι κάθε φορά σαν τη Wonder Woman.
Κάθε φορά που φορτώνω την ολυμπιακή μπάρα, νιώθω ότι, αφού μπορώ να σηκώσω αυτό, μπορώ να καταφέρω οτιδήποτε. Και κάθε φορά που σηκώνω κάτι παραπάνω, αισθάνομαι περήφανη.
Την ώρα που το κάνω, όμως, νιώθω πολύ άβολα. Πρέπει να καταβάλλω προσπάθεια, να ζοριστώ, να ιδρώσω, να βάλω όλη μου την προσοχή στο να εκτελέσω σωστά την άσκηση.
Νιώθω άβολα, επειδή κάνω κάτι που λίγο νωρίτερα δεν είχα ξανακάνει.
Μέσα σε αυτό το άβολο χτίζεται η δύναμή μου.
Μέσα σε αυτό το άβολο χτίζουμε αντοχή και συναισθηματική ευελιξία σε οτιδήποτε.
Χωρίς το άβολο, τίποτα δεν αλλάζει.
Πόσες φορές ξεκίνησες μια συνήθεια… και σταμάτησες; Μήπως όχι επειδή δεν ήξερες πώς να την κάνεις… αλλά επειδή δεν άντεχες το άβολο της αλλαγής;
Αυτό το άβολο χρειάζεται νέο νόημα. Χρειάζεται να το κάνεις κομμάτι της διαδικασίας και να το συνδέσεις με το κίνητρό σου – να το αγκαλιάσεις.
Όσο το πολεμάς, δεν πρόκειται να αλλάξεις τίποτα.
Αυτό είναι και το θέμα αυτού του επεισοδίου. Θα μάθεις πώς λειτουργεί μια συνήθεια, αλλά και τι χρειάζεται να γίνει πριν ξεκινήσεις να τη χτίζεις ή να την αλλάζεις.
Φύγαμε για το επεισόδιο!
[Intro]
Γιατί αλλάζουν δύσκολα οι συνήθειες;
Από τη διδακτική μου εμπειρία έχω δει ότι ένας μαθητής είναι σε θέση να κάνει κάτι πολύ πιο αποτελεσματικά, είτε πρόκειται για μια τεχνική μάθησης, είτε για κάποια αλλαγή που κάνει στον τρόπο που μελετάει, όταν και εφόσον έχει κατανοήσει βαθύτερα τους λόγους για τους οποίους η εκάστοτε τεχνική, πρακτική μπορεί να τον βοηθήσει.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και εδώ. Όταν θέλουμε να αλλάξουμε μια συνήθεια, μας βοηθάει σε πρώτη φάση να έχουμε κατανοήσει ποια είναι η ανατομία μιας συνήθειας, πώς λειτουργεί.
Πώς λειτουργούν οι συνήθειες; – Δύο παραδείγματα
Το βασικό loop λοιπόν, η βασική διαδικασία που χρειάζεται να έχεις πάντα στο μυαλό σου είναι το ότι μία συνήθεια αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια. Το πρώτο είναι το trigger, δηλαδή το έναυσμα το οποίο πυροδοτεί τη συμπεριφορά. Το δεύτερο κομμάτι είναι η ίδια η συμπεριφορά και το τρίτο στάδιο είναι η ανταμοιβή — αυτό που κερδίζεις δηλαδή βραχυπρόθεσμα, τη στιγμή εκείνη που κάνεις τη συμπεριφορά.
Πάμε να το δούμε αυτό με δύο παραδείγματα. Το πρώτο είναι μια κακή και το δεύτερο μια καλή συνήθεια που πάμε να εδραιώσουμε.
Ας ξεκινήσουμε από την κακή. Η συνήθεια που θα συζητήσουμε είναι το άσκοπο scrolling στο κινητό. Συνήθως αυτό γίνεται στα social media. Μπορεί το trigger εδώ να είναι εσωτερικό και πρόσεχε τώρα. Υπάρχουν τόσο τα εξωτερικά όσο και τα εσωτερικά triggers. Να ξέρεις ότι τα εσωτερικά είναι κατά 85% τα triggers τα οποία ενεργοποιούν την όποια συμπεριφορά. Συνήθως το περιβάλλον παίζει μικρότερο ρόλο. Παρ’ όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμο. Μπορεί λοιπόν το trigger εδώ να είναι εσωτερικό.
Και τι σημαίνει αυτό; Μπορεί να βαριέμαι ή να νιώθω στρες και ακριβώς αυτό να πυροδοτεί τη συμπεριφορά που ενεργοποιείται. Επειδή λοιπόν βαριέμαι ή νιώθω στρες, ανοίγω το κινητό και αρχίζω να κάνω scroll στα social media.
Η ανταμοιβή που παίρνω εδώ είναι μια μικρή δόση ευχαρίστησης ή απόσπασης από την καθημερινότητά μου, από το στρες, από τη βαρεμάρα, και ξεφεύγω από την πίεση με αυτόν τον τρόπο. Εφήμερη και πρόσκερη αυτή η ανταμοιβή. Δεν παύει όμως να υπάρχει, να είναι αληθινή. Και συνήθως να ξέρεις ότι το μυαλό μας αποζητά αυτή την άμεση ευχαρίστηση – το instant gratification. Πράγμα που είναι και ένα πολύ μεγάλο βοήθημα ή και εμπόδιο όταν πάμε να χτίσουμε μια καινούρια συνήθεια ή να αλλάξουμε μια παλιά.
Το μυαλό μας λοιπόν, μέσα σε αυτόν τον κύκλο αυτής της κακής συνήθειας, παίρνει το εξής μήνυμα που λειτουργεί ως υποσυνείδητος προγραμματισμός: Κάθε φορά που νιώθω άβολα, πιάνω το κινητό και αυτό οδηγεί σε ανακούφιση.
Κάθε φορά που επαναλαμβάνουμε λοιπόν αυτή τη συμπεριφορά, ο προγραμματισμός αυτός μέσα μας, στο υποσυνείδητό μας, γίνεται πιο ισχυρός. Που σημαίνει ότι ενισχύεται αυτή η συμπεριφορά, ανεξάρτητα από το κατά πόσο εμείς σκεφτόμαστε ότι δεν μας κάνει καλό και ότι θα θέλαμε να τη διακόψουμε.
Πάμε τώρα στο δεύτερο παράδειγμα της καλής συνήθειας που θέλουμε να χτίσουμε. Ας πούμε ότι η συνήθεια αυτή είναι το να κάνουμε πέντε λεπτά διαλογισμό κάθε πρωί. Μπορούμε λοιπόν σε αυτή την περίπτωση να δημιουργήσουμε ένα καινούριο trigger ή να χρησιμοποιήσουμε κάποιο παλιό.
Στην προκειμένη, από τη δική μου ζωή — είναι δικό μου παράδειγμα αυτό — βάζω νερό για να κάνω το τσάι μου και ενεργοποιώ το χρονόμετρο για να γίνει αυτό το τσάι. Κάθε πρωί λοιπόν πίνω μαύρο τσάι και το μαύρο τσάι για να γίνει χρειάζεται 6 λεπτά.
Καθώς λοιπόν ενεργοποιώ το χρονόμετρό μου, αμέσως μετά κάθομαι για 5-6 λεπτά σιωπηλά με τα μάτια κλειστά. Αυτή είναι η συμπεριφορά. Το trigger λοιπόν, το έναυσμα, είναι το ότι κάνω το τσάι και βάζω χρονόμετρο και η συμπεριφορά που ενεργοποιείται είναι το να κάτσω 5-6 λεπτά για να κάνω διαλογισμό.
Η ανταμοιβή που παίρνω από αυτό είναι το ότι αισθάνομαι γείωση, διαύγεια και ξεκινάω πολύ πιο ήρεμα τη μέρα μου.
Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, σε αυτόν τον κύκλο καλής συνήθειας, το μυαλό παίρνει το εξής μήνυμα: Η πρωινή μου ρουτίνα με οδηγεί στο να κάνω διαλογισμό και αυτό οδηγεί στο να έχω ένα καλό ξεκίνημα κάθε μέρα. Και σε αυτή την περίπτωση ο υποσυνείδητος μηχανισμός που εδραιώνεται γίνεται όλο και πιο ισχυρός μέσα από την επανάληψη.
Και στις δύο περιπτώσεις λοιπόν, η ανταμοιβή είναι το κλειδί. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε μια συνήθεια με πειθαρχία, αλλά με ένα νέο μοτίβο, το οποίο στην ουσία μας δίνει καινούργιες ή καλύτερες ανταμοιβές από αυτές που είχαμε νωρίτερα, έτσι ώστε να θέλουμε να επαναλαμβάνουμε τη συμπεριφορά. Και μέσα από αυτή την επανάληψη, στην ουσία χτίζουμε αυτόν τον υποσυνείδητο αυτοματισμό που μας βοηθάει να κάνουμε όλο και πιο εύκολα τη συνήθεια μέρος της καθημερινότητάς μας.
Γιατί αποτυγχάνουμε στο να αλλάξουμε συνήθειες;
Γιατί αποτυγχάνουμε όμως στο να χτίσουμε συνήθειες ή να αλλάξουμε άλλες συνήθειες που δεν μας αρέσουν;
Αφενός, περιμένουμε να το κάνουμε όταν θα έχουμε τη διάθεση. Θα σου πω όμως ότι αυτό δεν είναι και πάρα πολύ ρεαλιστικό, γιατί από τη μία δεν θα έχεις ποτέ τη διάθεση και από την άλλη δεν θα βρίσκεις ποτέ την κατάλληλη περίοδο.
Και γι’ αυτό λέω ότι η καλύτερη χρονική στιγμή για να αλλάξεις ή για να εδραιώσεις μια καινούργια συνήθεια είναι μια πιεστική περίοδος. Πολύ συνείδητα. Γιατί αν καταφέρεις εκείνη τη χρονική περίοδο να κάνεις πράξη αυτή τη συνήθεια, το μήνυμα που δίνεις στον εαυτό σου είναι ότι αφού τα κατάφερες στα δύσκολα, μπορείς να το καταφέρεις και στα εύκολα.
Δικό μου προσωπικό παράδειγμα είναι το ότι έκοψα το κάπνισμα σε μια περίοδο η οποία ήταν πάρα πολύ αγχωτική για μένα. Και τι λένε συνήθως οι καπνιστές στον εαυτό τους; Ότι θα το κάνω όταν θα είναι μια χαλαρή περίοδος, γιατί το χρειάζομαι το τσιγάρο σε περιόδους που έχω στρες.
Κι όμως, αν καταφέρεις να το σταματήσεις σε μια περίοδο που είναι πολύ αγχωτική για σένα, μετά δεν υπάρχει γυρισμός. Γιατί το υποσυνείδητο μήνυμα που έχει εδραιωθεί είναι ότι αφού τα κατάφερες στα δύσκολα και ανταπεξήλθες σε αυτό, δεν το χρειάζομαι τελικά.
Επίσης αποτυγχάνουμε επειδή περιμένουμε ότι θα είναι εύκολο. Δεν θα είναι εύκολο. Γιατί πας να αλλάξεις κάτι το οποίο έχεις συνηθίσει να κάνεις χρόνια ολόκληρα. Είτε πας να αλλάξεις μια κακή συνήθεια την οποία την έχεις χτίσει με τα χρόνια, είτε πας να φέρεις μια καινούρια συνήθεια στη ζωή σου. Και στις δύο περιπτώσεις προσπαθείς να αλλάξεις υποσυνείδητους μηχανισμούς που υπάρχουν εκεί εδώ και πάρα πολύ καιρό.
Αυτό σημαίνει ότι θα είναι δύσκολο, ειδικά στην αρχή, και θα απαιτήσει συνειδητή προσπάθεια. Και είναι ok αυτό.
Γι’ αυτό και έχω ονομάσει το challenge που τρέχει αυτό το διάστημα στο Growth Academy για την αλλαγή συνηθειών, challenge και όχι κάτι άλλο. Γιατί challenge σημαίνει ότι θα έχει δυσκολία και χρειάζεται να το αποδεχτούμε αυτό. Όχι απλά να το αποδεχτούμε — να το αγκαλιάσουμε. Γιατί όταν δεχτείς ότι θα περάσεις την αρχική δυσκολία και κάνεις ό,τι μπορείς για να δεις τον εαυτό σου ως το άτομο που κάνει τα δύσκολα, που τολμάει να κάνει δύσκολα πράγματα, τόσο πιο εύκολο θα γίνει το να εδραιώσεις την καινούργια συνήθεια.
Ο τρίτος λόγος για τον οποίο αποτυγχάνουμε είναι το ότι δεν δίνουμε το νόημα που απαιτείται στη συνήθειά μας.
Χρειάζεται νοηματοδότηση, χρειάζεται να συνδέσουμε την καινούρια συνήθεια που πάμε να χτίσουμε ή εκείνη που θέλουμε να αλλάξουμε με κάτι που έχει βαθύτερη σημασία για εμάς — ή με άλλα λόγια, που μας δίνει εσωτερικό κίνητρο.
Πολύ απλά χρειάζεται να το συνδέσουμε με τις ανάγκες, τις αξίες και τα θέλω μας. Να έχει βαθύτερη ουσία. Αν δεν το κάνουμε αυτό, τότε στην ουσία πυροβολάμε τον εαυτό μας στο πόδι. Και να ξέρεις ότι η εσωτερική κινητοποίηση δεν είναι το να φέρω περισσότερα χρήματα ή το να χτίσω το ωραίο σώμα.
Βαθύτερο κίνητρο είναι το να νιώθω σιγουριά, να νιώθω δύναμη, να νιώθω ασφάλεια με τον εαυτό μου. Αυτά μπορούν να είναι εσωτερικά κίνητρα και είναι και αξίες. Είναι πράγματα τα οποία ξεκινούν από μέσα. Είναι πράγματα τα οποία μιλούν στις ανάγκες μας. Μας δίνουν αυτή την αίσθηση σιγουριάς, βεβαιότητας, ασφάλειας, την οποία όλοι οι άνθρωποι την έχουμε ανάγκη.
Άρα λοιπόν χρειάζεται να δώσουμε ένα νόημα σε αυτή την καινούρια συνήθεια και να συνδέεται με κάποιον τρόπο με τα πράγματα που είναι σημαντικά για εμάς.
Συνοψίζοντας λοιπόν σε αυτό το σημείο θα σου πω το εξής. Δεν χρειάζεται να νιώθεις έτοιμος ή έτοιμη για να ξεκινήσεις. Απλώς χρειάζεται να ξεκινήσεις, ακόμα και όταν δεν θα νιώθεις αυτή την ετοιμότητα. Ειδικά εκείνο το σημείο είναι το καλύτερο σημείο αφετηρίας, γιατί σιγουριά και ετοιμότητα δεν θα νιώσουμε ποτέ, 100%.
Το “άβολο” είναι μέρος της διαδικασίας
Πάμε τώρα να μιλήσουμε για το άβολο. Μου αρέσει πάρα πολύ η λέξη ‘άβολο’.
Μπορεί για σένα βέβαια να μην είναι αυτό η φρασεολογία που σε βοηθάει. Και αυτό είναι ok. Δεν είναι όλα για όλους. Σημασία έχει να βρεις τη φρασεολογία που μιλάει σε σένα.
Πάμε να χρησιμοποιήσουμε τώρα τη δική μου για χάρη ευκολίας.
Τι εννοώ πρώτα απ’ όλα όταν λέω άβολο;
Μπορεί να νιώθουμε άβολα αλλάζοντας μια συνήθεια ή καλλιεργώντας μια καινούρια και αυτό να εκδηλώνεται ως αναβλητικότητα. Να βιώνουμε μια εσωτερική αντίσταση. Μπορεί αυτή να προκύπτει από φόβο, από ντροπή. Να υπάρχει αυτοκριτική. Να αυτομαστιγωνόμαστε και να λέμε “πάλι δεν τα κατάφερα”. Μπορεί να νιώθουμε αβεβαιότητα.
Όλα αυτά τα συναισθήματα όταν πάμε να κάνουμε κάτι καινούριο που δεν έχουμε συνηθίσει ακόμη, δημιουργούν μέσα μας την αίσθηση του άβολου. Και αυτό το άβολο προσπαθούμε να το αποφύγουμε με κάθε τρόπο.
Έλα όμως που μέσα σε εκείνο το άβολο είναι που αλλάζει η συνήθεια, αλλάζουμε ταυτότητα, γινόμαστε το άτομο που κάνει αυτό που θέλουμε να κάνουμε. Θυμήσου το παράδειγμα που ανέφερα στην εισαγωγή. Κάθε μου προπόνηση είναι δύσκολη. Κάθε φορά χρειάζεται να ξεπεράσω τον εαυτό μου, να ξεπεράσω τα όριά μου. Κάθε φορά ζορίζομαι.
Ξέρω όμως ότι εκείνη τη στιγμή που εγώ ζορίζομαι και κάνω κάτι εξαιρετικά άβολο, εκείνη τη στιγμή είναι που δημιουργώ τις συνθήκες για να μεγαλώσει η δύναμή μου.
Αυτό το άβολο λοιπόν, που μέσα από το παράδειγμα της γυμναστικής οι περισσότεροι μπορούμε να το αντιληφθούμε, είναι το ίδιο άβολο που μπορεί να μας ζορίζει με οποιαδήποτε συνήθεια που πάμε να εδραιώσουμε. Και αυτό το άβολο χρειάζεται να μάθουμε να το αγκαλιάζουμε. Να μάθουμε να το κάνουμε κομμάτι της ταυτότητάς μας.
Αντί λοιπόν να λέμε ότι προσπαθώ να βγω από το comfort zone μου – πράγμα το οποίο μπορεί να είναι πολύ αγχωτικό για πάρα πολλούς και πολλές από εμάς – μπορούμε να λέμε ότι είμαι το άτομο, επιλέγω να είμαι το άτομο που κάνει τα δύσκολα, που τολμάει να ζοριστεί, που αγκαλιάζει το άβολο. Και όχι απλά το αποδέχομαι, αλλά μένω μαζί του. Το παρατηρώ. Ακούω το πώς αισθάνομαι τη στιγμή εκείνη που νιώθω άβολα.
Προσπαθώ να εντοπίσω τα συναισθήματα, τα δυσάρεστα συναισθήματα που μπορεί να μου προκαλεί η κατάσταση. Δεν προσπαθώ να φύγω τρέχοντας από αυτά. Τα αποδέχομαι, τα αγκαλιάζω και κάνω ό,τι μπορώ για να τους επιτρέψω να υπάρχουν. Δημιουργώ χώρο για αυτά μέσα μου.
Και αυτό τελικά με βοηθάει να χτίζω οποιαδήποτε καινούρια συμπεριφορά.
Όλο αυτό τι ήτανε πρακτικά; Είναι μια αναπλαισίωση. Και τι σημαίνει αναπλαισίωση;
Ο ρόλος της αναπλαισίωσης όταν αλλάζουμε συνήθειες
Αναπλαισίωση σημαίνει το να πάρουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε μια κατάσταση και να αλλάξουμε αυτόν τον τρόπο. Λίγο. Τόσο ώστε να το κάνουμε πολύ πιο εύκολο στον εαυτό μας.
Στην προκειμένη, έχω πάρει το άβολο και, από κάτι το οποίο το αποφεύγουμε γιατί μας προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα, το έχω μετατρέψει σε ένα σύμβολο, σε ένα σημάδι προσαρμογής. Σε κάτι το οποίο συμβολίζει την εξέλιξη, την αλλαγή, τη βελτίωση – και σε καμία περίπτωση την αποτυχία.
Έχω πάρει αυτές τις μικρές δόσεις δυσφορίας που μπορεί να μου προκαλεί η προπόνηση
και τις έχω μετατρέψει στο μυαλό μου, στο mindset μου, στην αφετηρία της μεταμόρφωσης, στην αφετηρία της αλλαγής.
Πράγμα που σημαίνει ότι έχοντας αλλάξει τη φρασεολογία – τις λέξεις μου δηλαδή – τον τρόπο που ερμηνεύω, που νοηματοδοτώ την αλλαγή που πάω να κάνω, όχι απλά δεν την πολεμάω πια, αλλά την παρατηρώ και συνεχίζω να κάνω τη δουλειά.
Βλέπεις, όταν προσπαθούμε να αυτοπιθαρχήσουμε ή να δείξουμε δύναμη της θέλησης, αυτό που στην πραγματικότητα λέμε είναι ότι προσπαθούμε να επιβληθούμε στον εαυτό μας. Να κάνουμε πόλεμο στον εαυτό μας δηλαδή. Γιατί ένα κομμάτι μας θέλει την καινούρια συνήθεια, και ένα άλλο κομμάτι μας δεν θέλει να αλλάξει, θέλει να μείνει εκεί που ήταν.
Αυτός ο πόλεμος λοιπόν της αυτοπειθαρχίας και της δύναμης της θέλησης, ή όπως θέλεις να το πεις, δεν λειτουργεί. Γιατί χρειάζεται να συμφωνούμε με τον εαυτό μας όταν πάμε να κάνουμε τέτοιες αλλαγές.
Αν υπάρχει εσωτερική διαμάχη και διαφωνία, το πιθανότερο είναι ότι αυτή η καινούρια συνήθεια δεν πρόκειται ποτέ να πετύχει. Δεν θα καταφέρουμε να την εδραιώσουμε ποτέ.
Θα ξαναφέρω το παράδειγμα του καπνίσματος.
Για μένα η στιγμή που συνειδητοποίησα το πόσο κόντρα πήγαινε το να με βλέπω με ένα τσιγάρο στο χέρι, ή να με σκέφτομαι με ένα τσιγάρο στο χέρι, στην ίδια την ταυτότητα που εγώ θέλω ως άτομο, στις ίδιες τις αξίες – τις πυρηνικές μου αξίες – μία από αυτές είναι η ελευθερία, μία ακόμα είναι η ανεξαρτησία, το να μπορώ να έχω την ελευθερία να επιλέγω.
Όταν λοιπόν συνειδητοποίησα πόσο κόντρα πήγαινε αυτή η εικόνα του εαυτού μου με το τσιγάρο στο χέρι σε αυτές τις αξίες, στην ίδια μου την ελευθερία, στην ταυτότητά μου, την πυρηνική μου ταυτότητα, την ίδια στιγμή ήταν που έγινα μη καπνίστρια.
Ανήκω σε μια κοινότητα ανθρώπων που γυμνάζονται, πράγμα το οποίο με κάνει να θέλω όλο και περισσότερο να πηγαίνω, να είμαι εκεί και να συνεχίσω να κάνω τη δουλειά. Όλα αυτά μαζί δημιουργούν μέσα μου μια αίσθηση σκοπού. Νιώθω ικανή, νιώθω υγιής, νιώθω ότι τα καταφέρνω, ότι βελτιώνομαι, ότι συνδέομαι – και όλα αυτά με ωθούν να συνεχίσω, να νιώθω ότι έχω σκοπό σε αυτό που κάνω.
Από την άλλη, υπάρχει και η πλευρά της κακής συνήθειας: το κάπνισμα. Κάθε φορά που δεν άναβα το επόμενο τσιγάρο, ένιωθα ξανά ικανή. Ικανή για κάτι άλλο αυτή τη φορά. Ικανή να επιλέγω, να παίρνω πίσω τη βούλησή μου, τη δύναμη της επιλογής. Κάθε τέτοια στιγμή ήταν πρόοδος: ένα ακόμα λεπτό, μια ακόμα ώρα, μέρα, εβδομάδα χωρίς τσιγάρο.
Ένιωθα σύνδεση, γιατί η αυτοεικόνα μου ως άτομο που δεν καπνίζει και φροντίζει την υγεία του ήταν σημαντική – τόσο για μένα, όσο και για εσάς που με ακούτε να μιλάω για αυτοφροντίδα. Υπήρχε έντονη σύγκρουση όταν κάπνιζα: ανάμεσα στην εικόνα του ατόμου που καπνίζει και σε αυτή του ανθρώπου που σας προτρέπει να φροντίζετε τον εαυτό σας και να κάνετε καλές επιλογές. Με τι θράσος να δίνω συμβουλές, αν δεν τις εφαρμόζω και η ίδια; Αυτό για μένα είναι ασυγχώρητο. Και μέσα από αυτή την αντίθεση, δημιουργούνταν σύνδεση – και σκοπός για να διακόψω το κάπνισμα.
Είναι λοιπόν βασικό να δώσουμε πραγματικό, ουσιαστικό, εσωτερικό νόημα και κίνητρο στη συνήθεια που θέλουμε να εδραιώσουμε. Αυτό θα μας βοηθήσει να υλοποιήσουμε τον στόχο μας. Ξεκίνα να καταγράφεις στο journal σου ερωτήσεις όπως: Τι λέει αυτή η συνήθεια για το ποιος/ποια θέλω να γίνω; Πώς θα νιώθει ο μελλοντικός μου εαυτός αν την τηρήσω; Ποια αξία θέλω να υπηρετεί αυτή η καινούρια συμπεριφορά;
Όσο καλύτερα φέρνεις στο συνειδητό τους λόγους και το εσωτερικό σου κίνητρο και όσο πιο συχνά υπενθυμίζεις στον εαυτό σου τις απαντήσεις, τόσο περισσότερο θα νιώθεις αυτό το εσωτερικό drive για να συνεχίσεις την καλή δουλειά. Και όταν λέμε “καλή δουλειά”, εννοούμε μικρές δεσμεύσεις της τάξης του 1%, όχι τεράστιες αλλαγές.
Θυμήσου: η συνήθεια δεν είναι απλά η πράξη που κάνεις κάθε μέρα. Είναι ο εαυτός που χτίζεται μέσα από αυτήν. Είναι το άτομο που γίνεσαι κάθε φορά που επιλέγεις να κάνεις ή να μην κάνεις αυτό που θέλεις να αλλάξεις ή να δημιουργήσεις. Η συνήθεια είναι το ποιος γίνεσαι.
Ξεκίνα με το ελάχιστο που μπορείς να κάνεις
Για να αλλάξεις ή να χτίσεις μια καινούρια συνήθεια, ξεκίνα με το μίνιμουμ. Μην προσπαθείς να κάνεις τεράστιες αλλαγές. Αντί να πεις ότι θα περπατάς 10.000 βήματα την ημέρα, πες ότι θα περπατάς 10 λεπτά μετά το φαγητό ή ότι θα παρκάρεις λίγο πιο μακριά. Μικρά πράγματα, εύκολα στην ενσωμάτωση, χωρίς απογοήτευση.
Αυτό το ελάχιστο θα σου δίνει την αίσθηση της προόδου. Και αν κάποιες φορές έχεις διάθεση για παραπάνω, θα είναι ένα μπόνους. Αντί να βάζεις στόχους που δεν είναι ρεαλιστικοί και να απογοητεύεσαι, βρες τρόπους που ταιριάζουν στη δική σου ζωή. Αν δεν δουλεύει κάτι, μην το βλέπεις σαν αποτυχία. Απλώς άλλαξε το πλάνο σου.
Ρώτα τον εαυτό σου: πώς μπορώ να το κάνω πιο εύκολο; Ποια εμπόδια μπορώ να αφαιρέσω; Πώς μπορεί το περιβάλλον να με βοηθήσει; Κάνε μικρές ανασκοπήσεις: τι πάει καλά, τι όχι, τι χρειάζομαι, τι χρειάζεται να βελτιώσω.
Όλα αυτά είναι κύκλοι ανατροφοδότησης. Αντί να τιμωρείς τον εαυτό σου επειδή “απέτυχες”, βρες τι δουλεύει καλύτερα για σένα. Κανείς δεν ξέρει καλύτερα από εσένα την καθημερινότητά σου. Εσύ χρειάζεται να κάνεις τη δουλειά για να εφαρμόσεις ό,τι σου ταιριάζει.
Αξιοποίησε τη δύναμη που έχει το accountability για να αλλάξεις συνήθειες
Και κάτι ακόμα πολύ σημαντικό: δημιούργησε ένα σύστημα υποστήριξης, ένα είδος accountability. Συνδέσου με άλλους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από μια ομάδα, όπως το Growth Academy, που αυτή την περίοδο τρέχει το challenge «Χτίσε τη συνήθεια» από 14 Απριλίου 2025 και για 21 μέρες.
Μοιράσου την πορεία σου με τα υπόλοιπα μέλη. Κάθε μέρα, μπες στο ομαδικό chat και γράψε ένα απλό «τα κατάφερα». Αν θες, γράψε κι άλλα – είναι ευπρόσδεκτο. Το θέμα είναι η σύνδεση, η αίσθηση ότι δεν προσπαθούμε μόνοι μας. Υπάρχουν κι άλλοι δίπλα μας, που προσπαθούν, που ζορίζονται, που μαθαίνουν.
Και είναι απολύτως εντάξει να δυσκολευόμαστε, να νιώθουμε άβολα, ακόμα και να αποτυγχάνουμε κάποιες φορές. Πάντα υπάρχουν πισωγυρίσματα.
Το σημαντικό είναι να μην το βάζουμε κάτω, να μην αυτομαστιγωνόμαστε, να παίρνουμε αυτή τη μικρή αποτυχία – σε εισαγωγικά – ως ένα ωραίο μάθημα. Ένα μάθημα που μας βοηθάει να κάνουμε αυτή την ανασκόπηση και να δούμε: ωραία, τι δεν πήγε καλά; Τι μπορώ να κάνω καλύτερα την επόμενη φορά;
Να μάθουμε δηλαδή από αυτό και να σηκωθούμε και πάλι και να κάνουμε τη δουλειά.
Ποια είναι λοιπόν αυτή η συνήθεια που θέλεις να χτίσεις; Ποιο είναι το άβολο που σε εμποδίζει να την κάνεις πράξη; Και τι νέο νόημα μπορείς να δώσεις – τόσο στη συνήθεια όσο και σε αυτό το άβολο – για να μπορέσεις να τη βάλεις στη ζωή σου;
Ξεκίνα με το 1% αυτής της συνήθειας. Ξεκίνα ακόμα και σήμερα, τώρα που μιλάμε, και μην έχεις πολύ υψηλές απαιτήσεις. Απλά έχει την απαίτηση να κάνεις κάθε μέρα έστω και κάτι μικρό που να σε πηγαίνει λίγο πιο κοντά σε αυτό το άτομο που θέλεις να είσαι, που επιλέγεις να είσαι.
Η μέρα που κυκλοφορεί αυτό το επεισόδιο είναι η δεύτερη μέρα του challenge «Χτίσε τη συνήθεια» στο Growth Academy. Εάν ακούς αυτό το επεισόδιο τη μέρα της κυκλοφορίας του, προλαβαίνεις ακόμα να συμμετέχεις. Βρες το link για τη φόρμα συμμετοχής στις σημειώσεις.
Αν το ακούς μεταγενέστερα, η φόρμα συμμετοχής έχει κλείσει. Μπορείς όμως και πάλι να βρεις βοήθεια στη βιβλιοθήκη του Growth Academy, στην ενότητα «Ξέχνα όσα ξέρεις για τις συνήθειες».
Εκεί σε περιμένει μία σειρά από μαθήματα για το πώς λειτουργούν οι συνήθειες, πώς να τους δώσεις νέο νόημα και με ποιον τρόπο να δουλέψεις για να αλλάξεις ή να χτίσεις τη συνήθεια που θέλεις. Έχω δομήσει τα μαθήματα με τον ίδιο τρόπο που θα δουλεύαμε μαζί σε ατομικές συνεδρίες. Και πάλι, θα βρεις το link για τα μαθήματα στις σημειώσεις του επεισοδίου.
Θα χαρώ πολύ να σε βοηθήσω να αλλάξεις ή να χτίσεις τη συνήθεια που θέλεις.
Και κάπου εδώ τελειώσαμε. Αν σου άρεσε αυτό το επεισόδιο, μοιράσου το με κάποιον που αγαπάς. Κάνεις έτσι το καλύτερο κομπλιμέντο που υπάρχει για τη δουλειά μου και συγχρόνως με βοηθάς να βοηθήσω ακόμα περισσότερους ανθρώπους.
Στις σημειώσεις του επεισοδίου θα βρεις και όλα τα links που ανέφερα, αν δεν θέλεις να ψάχνεις. Και κάνε και ένα review με όσα αστέρια τραβάει η ψυχή σου στην εφαρμογή που ακούς το podcast. Δεν κοστίζει τίποτα και βοηθάει την εκπομπή άπειρα. Και γράψε και λίγα λόγια, αν σου το επιτρέπει η εφαρμογή – θα χαρώ πάρα πολύ να τα διαβάσω.
Μέχρι την επόμενη φορά, θυμήσου: υπάρχει πάντα καλύτερος τρόπος και είμαστε εδώ για να τον βρούμε μαζί.
Γεια χαρά!
