Τι είναι journaling και πώς μπορεί να με βοηθήσει η πρακτική του – ή αλλιώς το να κρατάω ημερολόγιο – να ζω καλύτερα και να πετυχαίνω περισσότερα;

Πριν απαντήσω την ερώτησή σου, θα σου πω μερικά πράγματα για μένα.

Με πονάει που το παραδέχομαι, όμως, για πολλά χρόνια ήμουν χαμένη. Δεν ήξερα γιατί έκανα όσα έκανα και οι επιλογές μου δεν ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμες για μένα.

Δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω με τη ζωή μου και, για να το θέσω απλά, πήγαινα όπου με πήγαινε.

Από την επιλογή στο αντικείμενο σπουδών μου έως το επάγγελμα που θα ακολουθούσα μετά, τις σχέσεις μου και το πού επένδυα την προσοχή μου… Όλα ήταν περισσότερο ζήτημα τύχης παρά σοβαρής σκέψης.

Ξέρεις εκείνο το συναίσθημα που νιώθεις ότι όλα είναι εναντίον σου και ότι δεν έχεις κανέναν έλεγχο στην ίδια σου τη ζωή; Που όλα σου φαίνονται βουνό και δεν έχεις ιδέα τι κάνεις και γιατί;

Αυτό.

Προσωπικά, κατέφευγα στο ολόδικό μου καταφύγιο για να αποφύγω αυτό το συναίσθημα: Την εργασιομανία. Ή το να ασχολούμαι εμμονικά με τη διατροφή μου. Μια μικρή ανασκόπηση στο πώς ξύπνησα από τον λήθαργο και άρχισα να τα αλλάζω όλα μπορείς να διαβάσεις εδώ.

Το ένα πράγμα που με βοήθησε περισσότερο από οτιδήποτε να κάνω στροφή 180 μοιρών και να πάρω τη ζωή μου στα χέρια μου ήταν – και παραμένει – το journaling. Ή, στα Ελληνικά, το να «κρατάω ημερολόγιο», όρος που κατά τη γνώμη μου αδικεί πολύ την πρακτική του journaling.

Βλέπεις, όσα έχουμε στο μυαλό υπό τον όρο «κρατάω ημερολόγιο» υπονομεύουν την οπτική μας. Το πιθανότερο είναι πως υποτιμάμε τις δυνατότητες της πρακτικής και τη σκεφτόμαστε ως κάτι που κάνουν κυρίως τα έφηβα, ερωτευμένα κορίτσια.

Δεν είναι όμως.

Και γι’ αυτό προτιμώ τον όρο journaling. 

Τι είναι journaling, λοιπόν;

Το journaling είναι με απλά λόγια μια διαδικασία κατά την οποία καταγράφεις σε ένα σημειωματάριο τις σκέψεις σου. (Ή πολύ περισσότερα από αυτές, πράγμα που θα δούμε παρακάτω.) Έχεις έτσι την ευκαιρία να κάνεις τακτικά ενδοσκόπηση και να «συζητάς με τον εαυτό σου». Να έχεις δηλαδή ολοένα και αυξανόμενη αυτεπίγνωση που οδηγεί σε πιο συνειδητές αποφάσεις και καλύτερη ζωή.

Το journaling αποτελεί ένα εργαλείο που μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε επίγνωση για όλες εκείνες τις περιοριστικές πεποιθήσεις και σκέψεις που εμποδίζουν την εξέλιξή και την ευτυχία μας.

• Μπορεί να γίνει το μέσο που θα ενισχύσει την ικανότητα να αυτοπαρατηρούμαστε και να επαναπρογραμματίζουμε το mindset και τον τρόπο σκέψης και δράσης μας για να πετύχουμε όσα θέλουμε.
• Μπορεί να μας βοηθήσει να πάρουμε την ευθύνη και να αναλάβουμε τη δράση που οδηγεί στη ζωή που θέλουμε να ζούμε.
• Μπορεί να γίνει η πρακτική self-coaching που θα μας παρακινεί και θα μας ενεργοποιεί για να μην θάψουμε ποτέ ξανά το μέλλον μας κάτω από δικαιολογίες που έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε.

Αν ασχολείσαι σοβαρά με την προσωπική (και την επαγγελματική) σου ανάπτυξη, γνωρίζεις πολύ καλά πόσο σημαντικό είναι το να παίρνεις τις αποφάσεις σου μετά από σκέψη και έχοντας επίγνωση του τι κάνεις και γιατί. Θα έλεγα μάλιστα ότι η επίγνωση μπορεί να αλλάξει όλο το παιχνίδι. Να σε βοηθήσει να μετακινηθείς από το «η ζωή συμβαίνει ΣΕ μένα» στο «η ζωή συμβαίνει ΓΙΑ μένα». Ή ακόμα καλύτερα, στο «η ζωή συμβαίνει ΑΠΟ ΜΕΝΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ».

Πάμε να απαντήσουμε, λοιπόν, μερικές ερωτήσεις που μπορεί να έχεις σχετικά με την πρακτική τού journaling.

Πώς μπορεί να με βοηθήσει το journaling;

Υπάρχουν πολλά οφέλη στο να ξεκινήσεις την πρακτική σου και να τη μετατρέψεις ακόμα και σε καθημερινή ρουτίνα. Τα σημαντικότερα που βρίσκω εγώ και θεωρώ πως πρέπει να ενδιαφέρουν κάθε άνθρωπο που ασχολείται σοβαρά με την ανάπτυξή του είναι τα εξής τέσσερα:

Όφελος Νο 1: Επίγνωση και αυτογνωσία

Καταρχάς, να συμφωνήσουμε ότι η αυτεπίγνωση είναι αυτό που λείπει από πολλούς ανθρώπους. Αυτό αποτελεί πρόβλημα επειδή όλοι/ες μας έχουμε τυφλά σημεία, μοτίβα συμπεριφοράς, και περιοριστικές πεποιθήσεις που μας κρατούν πίσω. Γενικότερα, μένουμε πολλές φορές εγκλωβισμένοι/ες μέσα στο μυαλό μας, σε τρόπους σκέψης και τρόπους συμπεριφοράς που αποτελούν κατά κύριο λόγο συνήθειες και συνθέτουν τη ζώνη άνεσής μας.

Το θέμα εδώ είναι ότι δεν μπαίνουμε εύκολα στη διαδικασία να αμφισβητήσουμε αυτές τις σκέψεις και συμπεριφορές-συνήθειες. Άλλωστε, οτιδήποτε κι αν θέλουμε να αλλάξουμε στη ζωή μας, είναι απαραίτητο σε πρώτη φάση να αποκτήσουμε επίγνωση του προβλήματος, καθώς και του τι οδηγεί σε αυτό.

Το σημαντικότερο, λοιπόν, που μπορεί να σου φέρει το journaling είναι η (αυτ)επίγνωση. Αυτό από μόνο του μπορεί να σου χαρίσει περισσότερη διαύγεια και να σου δώσει τη δυνατότητα να παίρνεις καλύτερες αποφάσεις. Επίγνωση για τα τυφλά σημεία που είναι πιθανό να έχεις και να μη σε αφήνουν να δεις σημαντικές πτυχές της ζωής σου και της προσωπικής σου ευθύνης για αυτές.

Έχει μεγάλη δύναμη το να παίρνεις λίγο χρόνο μέσα στην ημέρα και να σκέφτεσαι πάνω στον τρόπο που σκέφτεσαι, να κάνεις ερωτήσεις και να αναζητάς λύσεις. Το μυαλό αγαπά πολύ το να απαντά ερωτήματα και να βρίσκει λύσεις. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θέτουν τα λάθος ερωτήματα που οδηγούν στο να ζουν τη μέρα της μαρμότας – τη ζωή τους σε επανάληψη δηλαδή, κάθε μέρα, κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα…

Μέσα από την πρακτική του journaling, λοιπόν, μπορείς να αποκτήσεις περισσότερη επίγνωση και να χτίσεις την αυτογνωσία σου. Να θυμάσαι αυτό που πίστευαν και οι αρχαίοι ημών: Όποιος γνωρίζει τον εαυτό του, γνωρίζει το μέλλον του. Και σίγουρα δεν ζει μια ζωή που δεν θέλει στον αυτόματο, προσθέτω εγώ.

Όφελος Νο 2: Διαχείριση άγχους και στρες

Το journaling έχει επίσης τη δύναμη να σε βοηθήσει να διαχειρίζεσαι καλύτερα το άγχος και το στρες. Στην πιο απλή περίπτωση, μοιάζει με το να μοιράζεσαι όσα σε απασχολούν με έναν καλό φίλο. Και μόνο που τα βγάζεις από μέσα σου, τα μετατρέπεις σε λέξεις και τα μεταφέρεις στο χαρτί, το βάρος τους μειώνεται και γίνονται όλα πολύ πιο διαχειρίσιμα. Στην καλύτερη περίπτωση, σου συμβαίνει αυτό που έχει συμβεί αμέτρητες φορές και σε μένα:

Έχω ξεκινήσει να καταγράφω όσα με απασχολούν νιώθοντας στεναχωρημένη, αγχωμένη, απογοητευμένη. Μέσα από τη διαδικασία καταλήγω στο τέλος της καταχώρησης να νιώθω αισιόδοξη και να έχω βρει νέους τρόπους σκέψης που με βοηθούν. Ακόμα και λύσεις για το πρόβλημα που με απασχολούσε.

Όχι επειδή απλά κατέγραψα τις σκέψεις μου, αλλά επειδή ξέρω πώς να σκεφτώ και τι τεχνικές να εφαρμόσω στην πρακτική μου για να καταλήξω με λύσεις. Το ίδιο μπορείς να κάνει και εσύ.

Πόσο πιο εύκολα διαχειρίσιμο μπορεί να γίνει το άγχος και το στρες, όταν έχεις τρόπο να εστιάσεις στη ζώνη ελέγχου σου και να βρεις λύσεις;

Ρητορικά ρωτάω.

Όφελος Νο 3: Επίτευξη στόχων και ανατροφοδότηση

Ειδικά αν υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι που θέλεις να κυνηγήσεις, το journaling είναι μία απαραίτητη πρακτική που πρέπει να αποτελεί μέρος της στρατηγικής σου. Δεν αρκεί το να θέτουμε τους στόχους μας έξυπνα, χρειάζεται και να παρακολουθούμε την πρόοδό μας σε κάθε στάδιο.

Ανάλογα με το πώς χρησιμοποιείς το journaling, εκείνο μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης. Σου δίνει τη δυνατότητα να καταγράφεις την εξέλιξη του στόχου σου, να αξιολογείς τις διαδικασίες που ακολουθείς, και να αναπροσαρμόζεις τη δράση σου σύμφωνα με αυτήν την αξιολόγηση.

Με λίγα λόγια, σου δίνει τη δυνατότητα να δημιουργείς κύκλους ανατροφοδότησης (feedback) και να βελτιώνεσαι και/ή να βελτιώνεις όσα κάνεις, όσο προχωράς με τον εκάστοτε στόχο. Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως accountability partner που σε κρατά υπόλογο/η στο να συνεχίζεις να κάνεις τη δουλειά.

Όφελος Νο 4: Επίλυση προβλημάτων και δημιουργικότητα

Το ανέφερα και νωρίτερα: Συχνά καταλήγω να έχω βρει λύσεις για προβλήματα που με απασχολούν. Έχει μεγάλη δύναμη το να μπορείς να δεις καταγεγραμμένο αυτό που σε προβληματίζει και να θέτεις έπειτα ερωτήματα για να το αποδομήσεις, να το κατανοήσεις και να βρεις τρόπους να το διαχειριστείς.

Οι λέξεις μας έχουν τεράστια δύναμη. Όσο δεν τις επεξεργαζόμαστε συνειδητά, μπορεί να καθορίζουν τη σκέψη και τη δράση μας με τρόπους που δεν μας βοηθούν να εξελιχθούμε. Από την άλλη, το να τις δεις καταγεγραμμένες στο χαρτί σου δίνει τη δυνατότητα να πάρεις την ευθύνη και τον έλεγχό τους.

Το είπαμε και νωρίτερα: Το μυαλό μας αγαπά το να απαντά ερωτήματα. Αν για παράδειγμα ρωτάς συχνά «Γιατί συμβαίνει αυτό σε μένα (πάλι);», το μυαλό σου θα φροντίσει να σου δώσει μία υπέροχα απελπιστική λίστα με απαντήσεις. Και αυτές οι απαντήσεις είναι πιθανό να κρατούν ζωντανό το συγκεκριμένο μοτίβο σκέψης και συμπεριφοράς που σε έφερε εξαρχής στη δυσάρεστη θέση τού να θέσεις το ερώτημα.

Δοκίμασε, όμως, να καταγράψεις το πρόβλημα και έπειτα να απαντήσεις την ερώτηση «Με ποιον τρόπο μπορεί να προκαλώ εγώ την εν λόγω κατάσταση και τι μπορώ να κάνω για να μην επαναληφθεί;» Ίσως εκπλαγείς από τις απαντήσεις σου. Σίγουρα θα είναι πολύ καλύτερες ποιοτικά και θα εστιάζουν πολύ περισσότερο στη ζώνη ελέγχου σου – σε όσα μπορείς να κάνεις δηλαδή και που πράγματι περνούν από το χέρι σου.

Να θυμάσαι:

Η ποιότητα της ζωής μας εξαρτάται από την ποιότητα της σκέψης μας. Το journaling σε βοηθά να αποκτήσεις αυτήν την καλύτερη ποιότητα σκέψης που θα αναβαθμίσει και την ποιότητα της ζωή σου.

Πώς βάζω το journaling στη ζωή μου;

Μια αναζήτηση στο ίντερνετ θα σου δώσει αμέτρητα αποτελέσματα που περιλαμβάνουν διάφορες τεχνικές και προσεγγίσεις. Η αλήθεια είναι ότι το ίντερνετ αποτελεί ένα χάος από πληροφορίες. Αν δεν έχεις ήδη έναν μεθοδικό τρόπο σκέψης για να αποφασίσεις πώς να φιλτράρεις όλην αυτή την πληροφορία, είναι πιθανό να ξεκινήσεις, να κρατήσεις ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης για λίγο καιρό, και κάποια στιγμή να βαρεθείς. Ίσως ακόμα και να καταγράφεις τις σκέψεις σου από μέρα σε μέρα, μόνο και μόνο για να καταλήξεις να τα παρατήσεις απογοητευμένος/η που «το journaling δεν δουλεύει για σένα».

Αλλά…

Εκείνο που συνήθως δεν σου λένε είναι ότι χρειάζεται πρώτα και πάνω από όλα να έχεις αποφασίσει γιατί θέλεις να κάνεις journaling. Ποιος είναι ο στόχος σου;

Θέλεις να το χρησιμοποιήσεις ως εργαλείο αυτοπαρατήρησης και προσωπικής ανάπτυξης; Έχει προτεραιότητα για σένα κάποιος στόχος αυτό το διάστημα; Μήπως από την άλλη, θέλεις να φέρεις περισσότερη ηρεμία και mindfulness στη ζωή σου; Ίσως ακόμα οι λόγοι που σε οδηγούν στο jounaling να είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων.

Πώς τα συνδυάζεις όλα λοιπόν και κάνεις την πρακτική σου να δουλέψει για σένα;

Αυτό ήταν το πρόβλημά μου για πολλά χρόνια και με οδήγησε στο να δοκιμάσω πολλά εργαλεία, να τεστάρω προσεγγίσεις, και να καταλήξω στο τι δουλεύει και πώς να το φέρω στα μέτρα μου. Το ίδιο βοηθάω τώρα δεκάδες άλλους ανθρώπους να κάνουν μέσα από το online course “The No BS Journaling Method” .

Πώς μπορείς να ξεκινήσεις κι εσύ;

Βήμα 1ο:

Ένα είναι αυτό που χρειάζεται να έχεις αποφασίσει πριν καν επιλέξεις τη γραφική σου ύλη:

Γιατί θέλεις να βάλεις το journaling στη ζωή σου; Ποια είναι η πρόθεσή σου και το εσωτερικό σου κίνητρο; Πώς πιστεύεις ότι θα σε βοηθήσει;

Αν δεν έχεις αποφασίσει πρώτα αυτό, είναι αδύνατον να βρεις ποια εργαλεία και ποιες πρακτικές χρειάζεσαι πραγματικά. Η δική μου προσέγγιση είναι πάντα εκείνη του «φέρ’το στα μέτρα σου», επειδή ξέρω ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δουλέψει κάτι για σένα και να το βάλεις στη ζωή σου μακροπρόθεσμα.

Μελέτησε λοιπόν τα παραπάνω οφέλη, κάνε μια ειλικρινή ενδοσκόπηση και αποφάσισε πώς θέλεις να αξιοποιήσεις το journaling ως εργαλείο για την ανάπτυξή σου; Ποιον κυρίαρχο στόχο σου θέλεις να εξυπηρετεί ξεκινώντας;

Βλέπεις, όπως σε οτιδήποτε στη ζωή, είναι σημαντικό το να ξέρεις τι κάνεις και γιατί, καθώς αυτό σε βοηθά να επιλέξεις τα κατάλληλα εργαλεία για να να το κάνεις. Στο journaling υπάρχουν πολλές διαφορετικές τεχνικές και προσεγγίσεις που μπορείς να επιλέξεις. Το θέμα είναι τι ταιριάζει σε σένα.

Βήμα 2ο:

Απλά ξεκίνα.

Ναι, αυτή είναι η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να σου δώσω, ειδικά αν τώρα ξεκινάς.

Πάρα πολύ συχνά χανόμαστε στην υπερανάλυση και μας πιάνει τελειομανία. Θέλουμε να ξέρουμε τα πάντα, να έχουμε βρει την καλύτερη δυνατή προσέγγιση, να έχουμε την τέλεια γραφική ύλη, κτλ… 

Απλά ξεκίνα.

Το να γνωρίζεις τον στόχο σου είναι ένα πολύ βασικό στάδιο και θα σε βοηθήσει να κάνεις την αρχή που να έχει νόημα για σένα. Κατάγραψε απλά τις σκέψεις σου για κάποιο ζήτημα που σε απασχολεί πολύ και έπειτα διάβασέ τες. Αναλογίσου πώς έφτασες ως εδώ. Πάρε την ερώτηση που ανέφερα και παραπάνω και δοκίμασε να την απαντήσεις:

«Με ποιον τρόπο μπορεί να προκαλώ εγώ την εν λόγω κατάσταση και τι μπορώ να κάνω για να μην επαναληφθεί;»

Σε κάθε περίπτωση, ξεκίνα και δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία για αυτοπαρατήρηση. Ο χρόνος με τον εαυτό μας είναι πολύτιμος και οι περισσότεροι άνθρωποι τον αποφεύγουμε. Δεν είναι όμως τυχαίο το γεγονός ότι οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι στον κόσμο, που νιώθουν συγχρόνως και ολοκληρωμένοι, έχουν κάποια πρακτική αυτοπαρατήρησης ενταγμένη στην καθημερινότητά τους. Ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι συνήθως αυτή η πρακτική είναι το journaling,  το Νο1 εργαλείο self-coaching, ενδοσκόπησης και λήψης αποφάσεων.

Επίσης, να θυμάσαι:

Γράφεις για σένα και μόνο για σένα. Δεν χωράει τελειομανία εδώ. Μπορείς να γράφεις όπως θέλεις, να κάνεις όσα λάθη θέλεις, τα γράμματά σου να είναι αυτά που είναι. Δεν θα διαβάσει κανένας άλλος τα κείμενά σου ούτε θα βαθμολογηθείς για αυτά. Άσε την τελειομανία στην άκρη. Θα πω μάλιστα ότι αυτό είναι μια καλή πρακτική για να αρχίσεις να εξασκείσαι στο να αποδέχεσαι ότι δεν τα κάνεις όλα τέλεια. 

Βήμα 3ο:

Άκου παρακάτω το επεισόδιο 8 από τις Φυλλισοφίες. Εκεί δίνω μερικές πολύ απλές αλλά πολύ καλές συμβουλές για να ξεκινήσεις την πρακτική σου, καθώς και μερικές δυνατές ερωτήσεις που μπορείς να εντάξεις στο journaling. Πρόκειται για ερωτήσεις που από τη μία φέρνουν επίγνωση και από την άλλη δημιουργούν κύκλους ανατροφοδότησης. Σε βοηθούν έτσι να μάθεις από όσα έχεις ήδη ζήσει και να κάνεις καλύτερες επιλογές προχωρώντας.

Τέσσερις βασικές ερωτήσεις είναι οι εξής:

• Τι πήγε καλά;
• Τι δεν πήγε καλά;
• Τι κρατάω και τι χρειάζεται να αφήσω πίσω; 
• Τι μπορώ να βελτιώσω και πώς;

Το επεισόδιο, όμως, έχει να σου δώσει ακόμα περισσότερες χρήσιμες συμβουλές για να αρχίσει η πρακτική σου να γίνεται αποτελεσματική.

Υπάρχει 4ο βήμα;

Φυσικά και υπάρχει.

Όσα σου πρότεινα εδώ και όσα θα ακούσεις στο podcast είναι μια πολύ καλή βάση για να αρχίσεις να εντάσσεις το journaling σιγά-σιγά στη ζωή σου. Αν όμως θέλεις να δημιουργήσεις μια πρακτική που θα συνδυάζει τεχνικές, πρακτικές και εργαλεία που θα σε βοηθούν να διαχειρίζεσαι οτιδήποτε συμβαίνει, καθώς και να αρχίσεις να ζεις καλύτερα, προτείνω να γραφτείς στο course “The No BS Journaling Method”.

Με τα χρόνια έχω δημιουργήσει μια μεθοδολογία και έχω συγκεντρώσει εργαλεία που το κάνουν πολύ αποτελεσματικό.

Αυτήν τη μεθοδολογία και τα εργαλεία μοιράζομαι μαζί σου στο course.

Επέλεξα το όνομα “The No BS Journaling Method” επειδή η αλήθεια είναι πως ο στόχος του course είναι ακριβώς αυτός:

Να βοηθήσει το άτομο να αμφισβητήσει τις ίδιες τις δικαιολογίες και τις ιστορίες που λέει στον εαυτό του για τον εαυτό του και τον κόσμο, και να κάνει τα breakthroughs που οδηγούν στο να ζει τη ζωή που επιλέγει. 

Και ναι. BS σημαίνει Bullshit.

Μάθε περισσότερα για το course και διάβασε όσα είπαν άλλα μέλη που έχουν ήδη γραφτεί εδώ.

Σε κάθε περίπτωση, απλά ξεκίνα.