“Δεν αντέχω άλλο!”
Τρίτη πρωί, ώρα 07:33. Είμαι στο μπάνιο και ετοιμάζομαι. Σε μισή ώρα πρέπει να είμαι στο σχολείο. Έχω καπνίσει ήδη δύο τσιγάρα και πάω για τρίτο. Πρέπει να βγάλω τον σκύλο, μετά να ρίξω μια ματιά στην ύλη της πρώτης ώρας.
Πάλι δεν κοιμήθηκα καλά. Νιώθω τρομερή κούραση και παρόλ’ αυτά δε μου κολλάει ύπνος τα βράδια. Δουλεύω και μέχρι αργά… Πρωινό; Ούτε λόγος. Θα προλάβω να φάω κάποια στιγμή όταν χτυπήσει για διάλειμμα κατά τις τις 10:30. Ελπίζω. Έχω και εφημερία.
Βγάζω τον σκύλο και η παραπάνω φράση επαναλαμβάνεται διαρκώς μέσα στο μυαλό μου. Στην αρχή ήταν μια φωνούλα, ίσα που ακουγόταν. Όσο περνά ο καιρό μετατρέπεται σε ουρλιαχτό.
Το μόνο που μου δίνει λίγη χαρά είναι οι μαθητές μου. Αν δεν ήταν κι αυτοί δεν ξέρω τι θα έκανα. Οι μαθητές μου και ο σκύλος μου.
Η μέρα μου κυλάει δύσκολα. Ακόμα κι εκείνα τα πράγματα που μου αρέσουν έχουν αρχίσει να μετατρέπονται σε αγγαρεία. Μάθημα, συνελεύσεις, meetings, διόρθωμα, τηλεφωνήματα σε γονείς. Πού πήγε το άτομο που τα απολάμβανε όλα αυτά; Γιατί νιώθω πως είμαι ένα βήμα πριν την υπερκόπωση;
Πόσοι από εμάς δε ζούμε καθημερινά παρόμοια σενάρια; Υπάρχουν άπειρα σε πολλές παραλλαγές. Κοινός παρονομαστής όλων παραμένει πάντα ένα πράγμα: το άγχος.
Ζούσα για πολλά χρόνια τη Μέρα της Μαρμότας. Έχεις δει την ταινία; Μιλάει για έναν μισάνθρωπο μετεωρολόγο που έχει εγκλωβιστεί μέσα σε ένα time loop και επαναλαμβάνει διαρκώς την ίδια μέρα. Κάνει λοιπόν ότι περνά από το χέρι του για να ξεφύγει και να κάνει τον χρόνο να αρχίσει να ξανακυλά φυσιολογικά, μέχρι που τελικά τα καταφέρνει. Στη δική μου Μέρα της Μαρμότας υπήρχε για μένα ένα πολύ σοβαρό μειονέκτημα: δεν ήξερα ότι τη ζούσα.
Στην ταινία ο Bill Murray ξέρει πολύ καλά πως έχει εγκλωβιστεί στον χρόνο και κάνει ότι μπορεί να να ξεφύγει. Τι κάνεις όμως όταν δεν αντιλαμβάνεσαι ότι είσαι εγκλωβισμένος; Και πού οφειλόταν αυτός ο εγκλωβισμός στη δική μου περίπτωση;
Ο σημαντικότερος παράγοντας που οδηγούσε στον δικό μου εγκλωβισμό (και ο παρατατικός είναι συνειδητός) ήταν το στρες. Το στρες όμως προέκυπτε από κάπου αλλού. Δε δημιουργούνταν από μόνο του και σίγουρα δεν ήταν μη αναστρέψιμο.
Τότε δεν ήξερα ότι μπορούσα να κάνω κάτι για να αλλάξω τον τρόπο που αισθανόμουν. Τώρα ξέρω.
Το στρες οφείλονταν κατά κύριο λόγο στο γεγονός πως ένιωθα ότι δεν είχα τον έλεγχο. Πίστευα πως είχα εγκλωβιστεί σε καταστάσεις που ήταν για μένα αδιέξοδες. Όταν αισθάνεσαι όμως πως κάτι έξω από εσένα ορίζει τους κανόνες του “παιχνιδιού” και πως δε μπορείς να αντιδράσεις ή να αλλάξεις κάτι, είναι απολύτως φυσιολογικό να αισθάνεσαι μονίμως πως απειλείσαι και πως πρέπει διαρκώς να αποδεικνύεις κάτι σε κάποιον άλλο.
Ξέρω πόσο δύσκολο είναι το να δεχτείς αυτό που θα γράψω σε λίγο, όπως ξέρω πως ακούγεται οξύμωρο, αλλά θέλω να το σκεφτείς πολύ σοβαρά και να καταλάβεις την αλήθεια που φέρει.
Για να αρχίσεις να ξεπερνάς το χρόνιο άγχος και όλα του τα αρνητικά, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να αποδεχτείς πως έχεις εσύ την ευθύνη για όλα. Έχεις την ευθύνη της ζωής σου τόσο απόλυτα που μοιάζει έως και τρομακτικό. Στην αρχή. Αν κάτσεις όμως και σκεφτείς αυτό που μόλις είπα, θα δεις και μόνος σου πως είναι λυτρωτικό.
Είναι λυτρωτικό το να ξέρεις πως όλα όσα ζεις, κάνεις, περνάς ήταν, είναι και θα είναι δική σου και μόνο δική σου απόφαση. Δική σου και μόνο δική σου επιλογή. Είναι λυτρωτικό το να καταλάβεις πως δεν έφτασες εδώ που είσαι τώρα επειδή κάποιος άλλος το αποφάσισε για σένα, αλλά επειδή δέχτηκες να μπεις σε έναν χορό που μάλλον δεν ήθελες να χορέψεις και αφέθηκες. Και αυτό όμως ήταν δική σου, έστω και υποσυνείδητη, επιλογή.
Ξέρεις γιατί είναι λυτρωτικό; Γιατί σου ξαναδίνει τον έλεγχο. Σου επιτρέπει να αναγνωρίσεις πως εφόσον οι δικές σου επιλογές και αποφάσεις σε έφτασαν εδώ που είσαι, οι δικές σου επιλογές και αποφάσεις θα σε φτάσουν εκεί που τώρα πια συνειδητά θα αποφασίσεις να πας. Μπορεί τα πράγματα να μην αλλάξουν από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά πίστεψέ με, από την ώρα που θα αποδεχτείς ολοκληρωτικά την ευθύνη για τα πάντα στη ζωή σου -ακόμα και για εκείνα που ενδεχομένως να μη φέρεις καμία απολύτως ευθύνη- θα δεις πως θα φύγει από πάνω σου ένα τεράστιο βάρος.
Όταν λοιπόν φύγει αυτό το βάρος, θα δεις πως θα ελαττωθεί κατά πολύ και το στρες που αισθάνεσαι κάθε μέρα, θα αρχίσεις να κοιμάσαι καλύτερα και οι σκέψεις που θα κάνεις θα είναι πολύ πιο συνειδητές και θα έχουν πολύ πιο δημιουργική και παραγωγική κατεύθυνση. Όταν φύγει αυτό το βάρος θα καταλάβεις πως ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο δουλεύεις είναι στο δικό σου χέρι να αλλάξει, έστω κι αν η δουλειά που τώρα κάνεις δε σου αρέσει. Ποιος είπε πως δε δικαιούσαι να κάνεις διαλείμματα; Ποιος είπε πως θα πρέπει στη δουλειά να κάνεις ταυτόχρονα πολλά πράγματα (aka mulitasking) για να τα καταφέρεις; Ποιος είπε ότι όλες οι διαφωνίες λύνονται με φωνές;
Είναι άλλο το να έχεις συνηθίσεις κάτι “επειδή το κάνουν όλοι” και άλλο το να αποφασίσεις συνειδητά πως θα το κάνεις με τον δικό σου τρόπο, που θα φέρει περισσότερη ηρεμία και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Πέρα και πάνω από όλα τα άλλα, το να αποδεχτείς την ευθύνη σε βοηθά να διαχειρίζεσαι καλύτερα τις αρνητικές σκέψεις που έρχονται και παρέρχονται, αφήνοντας το στίγμα τους σε όλο σου το είναι. Συμβαίνει το εξής μαγικό: δε χρειάζεται να πιστεύεις κάθε παρανοϊκή σκέψη που κάνει το μυαλό σου και μπορείς ανά πάσα στιγμή να το αμφισβητήσεις και να του πεις πως δεν είσαι εκεί που θέλεις ακόμα και ότι όλα είναι ζήτημα χρόνου και οπτικής. Το μυαλό είναι φτιαγμένο για να εντοπίζει τα αρνητικά, ήταν και είναι ζήτημα επιβίωσης. Είναι λοιπόν στο χέρι σου να το εκπαιδεύσεις από την αρχή να σκέφτεται όπως εσύ θέλεις. Έχε στο νου σου πως, όπως τα συναισθήματά μας καθορίζουν τις σκέψεις που κάνουμε, έτσι και οι σκέψεις που κάνουμε μπορούν να καθορίσουν τα συναισθήματά μας. Το στρες και ο αρνητισμός δεν είναι μονόδρομος.
Είχα κι εγώ πολλές φορές προστριβές, διαφωνίες και καυγάδες με συναδέλφους. Ένιωθα αδικημένη, πως οι άλλοι δε με καταλάβαιναν και πως δεν αναγνωριζόταν η αξία μου. Εκείνο που δεν καταλάβαινα όμως ήταν πως η ίδια μου η στάση και οι προσδοκίες μου απέναντι στις καταστάσεις πολλές φορές τις προκαλούσαν. Δεν καταλάβαινα πως όταν περιμένεις από κάποιον να σου “την πει”, ό,τι κι αν πει εκείνος θα σου ακουστεί σαν σπόντα και μομφή. Δεν καταλάβαινα πως τα πράγματα αλλάζουν μόνο όταν εμείς οι ίδιοι αλλάξουμε τον τρόπο που τα βλέπουμε.
Είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο να αισθάνεται πως έχει τον έλεγχο της ζωής του για να μπορεί να είναι δημιουργικός, παραγωγικός και να βρίσκει λύσεις. Είναι σημαντικό γιατί όταν ξέρεις πως εσύ αποφασίζεις, ξέρεις επίσης πως έχεις πάντα πολλές επιλογές.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμα για το κομμάτι της προσωπικής ευθύνης σε σχέση με το άγχος. Ξέρω πόσο δύσκολο είναι το να αισθάνεσαι πως δεν έχεις τον έλεγχο, γι’ αυτό και ξεκίνησα από εδώ. Θα μπορούσα να σου πω κατευθείαν για τις τεχνικές που μπορείς να εφαρμόσεις και που δουλεύω πάντα στα εργαστήρια και τις συνεδρίες μου, αλλά κάτι τέτοιο δε θα είχε νόημα. Το πρώτο που πρέπει να αλλάξει είναι η στάση σου απέναντι στα πράγματα. Αν αλλάξει αυτό τότε και οι τεχνικές θα λειτουργούν κάθε φορά. Αν πάλι δεν αλλάξει, θα λειτουργούν περιστασιακά και δε θα έχουν πάντα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Στο χέρι σου είναι λοιπόν. Τι αποφασίζεις;
Αν σε βοήθησαν τα παραπάνω και νιώθεις πως θα ήταν χρήσιμα για κάποιο δικό σου πρόσωπο, μοιράσου το άρθρο μαζί του ή άφησε παρακάτω το μήνυμά σου. Θα χαρώ να μάθω πώς σκέφτεσαι. Αν από την άλλη θέλεις να δούμε μαζί πώς μπορώ να σε βοηθήσω να αξιοποιήσεις τις δυνατότητες του μυαλού σου στο έπακρο, ρίξε μια ματιά εδώ.
Για να λαμβάνεις άρθρα που αφορούν τη διαχείριση άγχους, τη μνήμη, την παραγωγικότητα και τη μάθηση απευθείας στο email σου, κάνε την εγγραφή σου τώρα στο newsletter της σελίδας παρακάτω.
Σ’ ευχαριστώ που είσαι εδώ!
Φύλλις